Sóng yên biển lặng nghĩa là gì năm 2024

Câu này là lời dặn dò trong đối nhân xử thế chăng? Tôi nghĩ là thế. Và, ngay cả đời sống vợ chồng tưởng là dù trong tình huống nào thì cũng phải ứng xử như thế. Tiếc thay nhiều người lại quên béng. Có những người hễ mỗi lần giận dữ lên thì người gánh chịu trước nhất bao giờ cũng là vợ con. Sự tồi tệ này, đã khiến bao người chê bai nhưng rồi có sửa chữa được đâu. Có những thay đổi chỉ xảy ra sau khi “người trong cuộc” tự nhìn ra vấn đề mà mình đã va vấp.

Tôi có quen với vợ chồng người bạn cùng công sở. Trước đây, họ đã từng nộp đơn ra tòa xin ly hôn, cùng song ca hai câu thơ của Thế Lữ: “Anh đi đường anh, tôi đường tôi/ Tình nghĩa đôi ta chỉ thế thôi”. Đơn giản chỉ vì cô vợ không thể chịu đựng được cái thói vũ phu “thượng cẳng tay, hạ cẳng chân” của chồng. Có thể nói đây là một trong những thói xấu đáng ghét, hèn hạ nhất của người đàn ông. Vì lẽ đó, trong nhà bao giờ cũng xảy ra những cuộc cãi nhau như mổ bò. Họ đã ném vào mặt nhau biết bao lời lẽ khó nghe.

Trong lúc chờ tòa phân xử, chẳng may anh bị ốm nặng. Những ngày đó, người vợ vẫn vào bệnh viện chăm sóc anh chu đáo từng ly từng chút. Quái, bao nhiêu lời nói hằn học, cay cú, mắng nhiếc sa sả với nhau mỗi ngày thì nay đã trốn biệt đâu mất. Nhìn chồng với thân thể gầy yếu, thở không ra hơi tự dưng trong lòng chị lại dậy lên một tình cảm mà lâu nay đã quên. Tình cảm của ngày mới yêu nhau, chị nhớ thuở ấy anh khỏe mạnh là thế, nay lại ốm o như con mèo ướt. Còn anh, lúc mỏi mệt nửa khuya giật mình tỉnh giấc đã thấy người vợ ngồi bên cạnh. Chị cầm chặt lấy bàn tay anh như đang chở che, an ủi, bất giác anh cảm động đến ứa nước mắt. Thì ra người mà lâu nay mình đã thô bạo từ lời nói đến hành động, lại chính là người đang chăm sóc mình lúc ngặt nghèo nhất.

Nếu trước đây người chồng đã nghĩ đến tình này, chắc chắn đã xử sự khác. Đó là khi chênh vênh giữa sống và chết, chẳng ai nhọc tâm khổ trí tính toán, nghĩ ngợi đến chuyện tranh giành, tị hiềm, thù oán, thủ đoạn… nữa. Họ nghĩ đến cuộc đời bên ngoài cửa sổ bệnh viện. Họ nghĩ đến sự ân cần chăm sóc của các y, bác sĩ, của vợ con, chồng con đã tận tụy ngày đêm vì sự sống của họ. Đời đẹp lắm. Mỗi ngày, nắng lên xanh, mưa dịu mát so lúc khỏe khoắn họ không làm tròn phận sự nhường nhịn, vun vén niềm vui cho nhau. Rồi họ lại nghĩ đến khoảng thời gian trôi qua mà mình đã sống, đã cư xử với mọi người thế nào mà lúc lo lắng nhất, sự sống đã nằm ngoài tay thì những ai là người thường xuyên thăm nom, chăm sóc từng ngày, từng giờ?

Khi đã lập gia đình, có thể nói người đó không chỉ sống cho mình mà còn sống cho và sống vì người khác nữa: vợ con. Vậy mà nhiều người đã quên đi chỉ vì lúc ấy quên đi lời dặn dò: “Nhẫn một lúc trời yên biển lặng/ Lùi một bước biển rộng trời cao”. Rằng, lúc đang khỏe như voi, chỉ cần gặp chuyện “nhỏ như con thỏ” cũng khiến người ta dễ nổi nóng, nhất định phải “ra tay” ngay tắp lự nhằm thể hiện “cái tôi” không thua ai, không sợ ai. Chẳng hạn, bước vào quán ăn sau khi nốc dăm chai bia, uống vài chén rượu, nhìn qua bàn bên cạnh chợt thấy ánh mắt nhìn là lạ, ta liền gân cổ quát: “Mày nhìn đểu đấy à?”. Người kia chưa kịp phân trần, ta đã nổi nóng lao qua “ăn thua đủ” cho bõ ghét. Mà trên đời “vỏ quýt dày thì móng tay nhọn”, chẳng ai phải sợ ai. Ta đánh họ, họ cũng đánh lại ta. Cả hai hùng hùng hổ hổ một phen bất phân thắng bại, cứ như thể đối mặt với kẻ thù không đội trời chung, đã từng có mối thù thâm căn cố đế.

Rốt cuộc, cả hai… cùng gặp nhau trong bệnh viện.

Chuyện gì xảy ra sau đó?

Sau một giấc mê mệt bất tỉnh nhân sự không biết trời trăng mây gió gì sất, vừa tỉnh dậy, anh A liếc qua gường bệnh nhân B, chỉ cách nhau một sải tay, anh nghe được tiếng òa khóc, giọng thủ thỉ của cô bé lên mười: “Cha ơi, cha khỏe lại chưa? Ở nhà không có cha, con nhớ cha lắm. Cha mau khỏe để Chủ nhật này dẫn con đi chơi Sở Thú nghen”. Những giọt nước mắt lăn dài trên đôi má bầu bĩnh, hồn nhiên ấy đã khiến anh A sực nhớ đến con mình. Tự dưng chùng lòng xuống, anh A nén tiếng thở dài: “Phải chi trước lúc choảng nhau, ta nhìn thấy cảnh này”.

Còn anh B, giây lát sau xoay người nhìn qua giường bệnh anh A, lại thấy người vợ hiền lành, đôi mắt sâu hoắm chắc vì âu lo đến mất ngủ đang chăm cho chồng từng muỗng cháo như dỗ dành đứa trẻ. Bất giác anh B xúc động, nhớ đến cô vợ trẻ của mình, khi chồng gặp nạn, phải nhập viện thì nỗi âu lo của ai cũng giống nhau. Tự dưng anh B cảm thấy xấu hổ, hối hận cho những lúc không kiềm chế.

Điều đáng tiếc nhất, chỉ khi nằm bệnh, lúc chênh vênh sống - chết thì ta mới quay về sống trong tâm thế đó. Lúc khỏe khoắn, đang “lên hương” nếu ta suy ngẫm mỗi ngày về điều hướng thiện ấy, cuộc đời tốt đẹp hơn biết bao nhiêu.

“Tháng ba bà già đi biển”, câu thành ngữ này làm liên tưởng tới mặt biển bình yên, sóng nhẹ nhàng. Biển lặng bởi gió yên. Tháng ba âm lịch, trước lúc giao mùa chính thức, gió giảm hoạt động, chắc để tích thêm năng lượng cho những cơn bão sau này, khi gió Tây Nam về.

Gió ít, không khí oi bức hơn, tháng ba thành lúc nóng nhất trong năm. Cơ quan chuyên môn khuyến cáo đừng thả giống tôm lúc này, bởi tảo sẽ dễ bùng phát- tàn- tạo ra độc tố trong ao và vi khuẩn gan tuỵ thích ứng thời tiết nóng, rủi ro tôm nhiễm bệnh tăng. Cơ quan chức năng đã lo lắng cho người nuôi, là chuyện quá tốt. Cho nên, ai nuôi một vụ ăn chắc hay đợi qua mưa đầu mùa, khi thời tiết chuyển qua mát dịu, thả giống có mức an toàn cao hơn.

Nếu tất cả người nuôi đều thực hiện đúng như vậy chắc diện tích nuôi tôm thiệt hại sẽ giảm mạnh. Chắc ngân hàng sẽ mạnh dạn mở hầu bao, tiếp tay gỡ khó, cái khó nhất người nuôi đang mắc phải, thiếu vốn. Nhưng sự đời luôn có hai mặt. Nếu ai cũng đợi trời mát mới khởi đầu nuôi, chắc chắn sẽ sốt con giống và thức ăn, giá sẽ tăng mạnh nhất! Hơn nữa, thả giống đồng loạt sẽ có xu hướng thu hoạch đồng loạt, không chế biến hết nổi, giá tôm tươi sẽ giảm mạnh theo quy luật cung cầu. Làm đúng thời vụ, rủi ro giảm nhưng hứng lấy chuyện đầu vào cao, đầu ra thấp, rồi cũng không có tích luỹ gì.

Bây giờ, khoa học kỹ thuật phát triển quá nhanh, thuốc kích thích ra hoa kết trái trái mùa trong cây trồng phổ biến. Trái thu nghịch vụ có giá tốt hơn. Trong nuôi tôm cũng vậy, thu hoạch lúc ít tôm, giá cao vài chục phần trăm, lời thấy ham. Cho nên, nuôi tôm rãi vụ giờ cũng khá phổ biến. Nhờ vậy, các nhà máy chế biến cũng giảm thời gian ở không, cũng có lợi ít nhiều.

Nhưng nuôi tôm rãi vụ sẽ đối diện rủi ro cao, xử lý cách nào? Ở đây hiểu rãi vụ, không phải trái vụ. Có nghĩa là lúc thời tiết xấu nhất, nhiệt độ thấp là lúc sau Noel hoặc lúc mưa rộ như tháng chín tháng mười sẽ không thả giống. Lúc khác thì được. Cũng may, lúc này En Nino phổ biến nên ít lạnh, thời gian thả giống dài hơn. Về mặt xử lý, giảm thiểu rủi ro nuôi rãi vụ, nhất là đối diện thời tiết quá nóng sẽ như thế nào? Thực tế cho thấy kỹ thuật nuôi tôm liên tục có những thành tựu mới.

Thuỷ sản trong ao nuôi luôn có xu thế bơi lên hướng trên gió, núp gió. Chài tôm trên gió thu nhiều hơn dưới gió và cỡ con cũng lớn hơn. Vùng ven biển, khi giao mùa gió vận dữ lắm, chuyển từ đông bắc sang đông rồi nam. Sau đó quay lại và lấp đi lấp lại. Để kết thúc thành gió Tây nam. Mỗi lần gió thay đổi hướng, đàn tôm cũng tìm hướng gió để tránh. Tình hình trên nếu xảy ra trong nhiều ngày liên tục sẽ làm tôm yếu, thậm chí bị stress nếu tôm yếu trước đó. Thả giống lúc thời điểm gió vận nhiều là bất lợi.

Thiết nghĩ cơ quan chức năng nghiên cứu chuyện này. Nếu vậy, thả tôm giống lúc yên gió sẽ lợi nhất! Yên gió, như nói trên là lúc nóng nhất. Vậy vấn đề là xử lý được cái nóng thì môi trường trong ao tôm sẽ là lý tưởng.

Đã có nhiều cách chống nóng. Quy trình của C.P là che lưới lan trên ao nuôi. Tránh sức nóng làm phân tầng nước, dễ làm tôm bị stress quá trình di chuyển lên xuống bằng cách tăng cường quạt nước, điểm này không nên tiết kiệm. Giảm thiểu sự rủi ro từ vi khuẩn bệnh gan tuỵ qua việc sử dụng nhiều chế phẩm vi sinh xử lý đáy ao. Song song đó, giảm thiểu chất dơ đáy ao thông qua hệ thống xi phông; giảm thiểu rủi ro tồn lưu chất độc hại từ đáy ao thì lót bạt đáy. Bổ sung khoáng cân bằng tự nhiên và giảm ô nhiễm từ nước thì tăng ao lắng, chủ động thay nước nhiều hơn nhất là tôm sau hai tháng tuổi nuôi… Có nhiều giải pháp lắm, tuỳ tình hình cụ thể tại khu nuôi để vận dụng phù hợp.

Tóm lại, ai ít vốn, không nên ham, nên nuôi một vụ ăn chắc, có thể kéo dài thời gian nuôi, thu tôm cỡn lớn. Các ao nuôi thâm canh, tăng hiệu quả đầu tư, có tài chánh đủ thì nuôi rãi vụ là trong khả năng. Việc nuôi rãi vụ sẽ chủ động trong tổ chức sản xuất và giảm thiểu rủi ro trường hợp xấu nhất bị dịch bệnh bùng phát (chỉ thiệt hại một phần). Việc nuôi rãi vụ giúp nhà máy chế biến chủ động nguyên liệu hơn. Điều quan trọng nhất, nuôi rãi vụ giúp giá cả con tôm duy trì mức ổn định hơn. Cho nên người nuôi nuôi rãi vụ giúp nhà máy chế biến nhưng cũng là tự giúp mình.

Trong nuôi rãi vụ có thể thực hiện trong khung thời gian khá rộng, hãy chú ý tháng ba nóng nhất! Nơi nguy hiểm nhất đôi khi là nơi an toàn nhất! Như phân tích, tháng ba, nếu xử lý được nắng nóng, tôm nuôi sẽ phát triển tốt nhất. Bây giờ, tháng ba (âm lịch) đi qua. Rồi sẽ lắp lại. Xin chú ý, mạnh dạn thử nghiệm đi. Nhưng nhất nhất phải lưu ý, không phải chỗ nào cũng nuôi được. Nơi đó phải đủ điện, nước và chủ ao phải đủ tiền đầu tư ao nuôi hoàn chỉnh như xi phông, lót bạt đáy…

Sự vật biến đổi không lường. Khoa học kỹ thuật cũng phát triển ngày càng nhanh. Cái đúng nay có thể sai mai. Cho nên người nuôi tôm phải có cái nhìn mở, không bó hẹp trong kinh nghiệm đã có, phải luôn tìm hiểu và cập nhật cái mới. Những đột phá đúng thường sẽ tạo ra một diện mạo mới, đẹp hơn. Tuy nhiên, chuyện thả tôm giống lúc cao điểm nắng nóng không phải là điều gì mới mẻ, nhiều trang trại đã thành công nhiều vụ. Cái muốn nói là nên xem xét việc này để tính lại lịch thời vụ. Như vậy, cơ quan chức năng phải có sự khảo sát đầy đủ, từ thông tin đến thực nghiệm. Biết đâu, tới đây, tôm Việt thêm khởi sắc và bơi mạnh mẽ hơn, đi xa hơn.