Sử dụng google earth trong dạy học môn địa lí ở trường THCS
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây [2.18 MB, 51 trang ]
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH
KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN THỊ LỆ HẰNG
SỬ DỤNG GOOGLE EARTH TRONG DẠY HỌC
MÔN ĐỊA LÝ Ở TRƯỜNG THCS
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CAO ĐẲNG
HỆ CHÍNH QUY
NGƯỜI HƯỚNG DẪN
ThS. NGUYỄN HỮU DUY VIỄN
ĐỒNG HỚI - NĂM 2016
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH
KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN THỊ LỆ HẰNG
SỬ DỤNG GOOGLE EARTH TRONG DẠY HỌC
MÔN ĐỊA LÝ Ở TRƯỜNG THCS
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CAO ĐẲNG
HỆ CHÍNH QUY NGÀNH SƯ PHẠM ĐỊA LÝ
KHÓA HỌC: 2013 - 2016
NGƯỜI HƯỚNG DẪN:
ThS. NGUYỄN HỮU DUY VIỄN
QUẢNG BÌNH - NĂM 2016
b
LỜI CẢM ƠN
Xin trân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo ThS. Nguyễn Hữu Duy
Viễn, người đã hướng dẫn tận tình giúp tôi thực hiện và hoàn thành khóa luận
này.
Xin bày tỏ lòng biết ơn đến thầy cô giáo đã giảng dạy và đóng góp những ý
kiến quý báu cho tôi trong quá trình học tập.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong Trường Đại học Quảng
Bình, đặc biệt là các thầy cô trong Khoa Khoa học xã hội, Bộ môn Địa lý - Việt
nam học - Công tác xã hội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi học tập và
nghiên cứu.
Cảm ơn những người thân trong gia đình, bạn bè đã động viên giúp đỡ tôi
trong thời gian học tập và thực hiện khóa luận.
Quảng Bình, tháng 5 năm 2016
Tác giả khóa luận
Nguyễn Thị Lệ Hằng
c
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................................. 1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ...........................................................................................1
2. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ..........................................................2
2.1. Ứng dụng Google Earth trong các lĩnh vực đời sống ........................................2
2.2. Ứng dụng Google Earth trong lĩnh vực giáo dục ..............................................4
3. MỤC TIÊU VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ......................................................4
3. 1 Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................4
3.2 Đối tượng nghiên cứu .........................................................................................4
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................................4
4.1. Thu thập dữ liệu .................................................................................................4
4.2. Xử lý dữ liệu ......................................................................................................4
5. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI..........................................................................................5
NỘI DUNG...................................................................................................................... 6
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT VỀ ẢNH VIỄN THÁM VÀ GOOGLE EARTH ...........6
1.1. Khái quát về ảnh viễn thám ...............................................................................6
1.1.1. Khái niệm ảnh viễn thám ............................................................................6
1.1.2. Phân loại ảnh viễn thám ..............................................................................6
1.1.3. Các loại ảnh vệ tinh thường dùng hiện nay [phân theo độ phân giải].........6
1.1.4. Ảnh viễn thám dạng số và vấn đề giải đoán bằng mắt ................................7
1.2. Khái quát về phần mềm Google Earth .............................................................11
1.2.1. Lịch sử phát triển của Google Earth ..........................................................11
1.2.2. Các phiên bản của Google Earth ...............................................................11
1.2.3. Các chức năng của Google Earth ..............................................................12
CHƯƠNG 2. CHƯƠNG TRÌNH MÔN ĐỊA LÝ Ở TRƯỜNG THCS VÀ ỨNG
DỤNG CỦA GOOGLE EARTH TRONG DẠY HỌC .............................................15
2.1. Khái quát về chương trình môn Địa lý ở trường THCS ..................................15
2.1.1. Địa lý tự nhiên đại cương ..........................................................................15
2.1.2. Địa lý kinh tế - xã hội đại cương ...............................................................15
2.1.3. Địa lý các châu lục ....................................................................................15
2.1.4. Địa lý Việt Nam ........................................................................................15
2.2. Phương pháp dạy học Địa lý ở THCS .............................................................16
d
2.2.1. Khái niệm ..................................................................................................16
2.2.2. Các phương pháp dạy học tích cực trong dạy học Địa lý .........................16
2.3. Khả năng ứng dụng Google Earth trong việc đổi mới dạy học Địa lý ở THCS
................................................................................................................................ 18
2.3.1. Một số yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học ..........................18
2.3.2. Ưu điểm của Google Earth trong dạy học Địa lý ......................................19
2.4. Vai trò của ảnh viễn thám trong dạy học Địa Lý.............................................24
2.4.1. Google Earth là một nguồn tri thức Địa lý ................................................24
2.4.2. Google Earth là phương tiện rèn luyện kỹ năng .......................................25
2.4.3. Google Earth là ứng dụng trực quan dùng để minh họa cho kiến thức.....26
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG VÀ ỨNG DỤNG GOOGLE EARTH
TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ ....................................................................................28
3.1. Cách thức sử dụng Google Earth trong dạy học Địa lý ...................................28
3.1.1. Lựa chọn Google Earth tùy nội dung cần truyền đạt ................................ 28
3.1.2. Lựa chọn Google Earth tùy năng lực học sinh ..........................................28
3.1.3. Kết hợp với các phương tiện dạy học trực quan khác ...............................29
3.2. Ứng dụng Google Earth trong các nội dung bài học cụ thể ............................30
3.2.1. Ứng dụng trong dạy học nội dung về Trái đất ..........................................30
3.2.2. Ứng dụng trong dạy học nội dung về tự nhiên ..........................................31
3.3.3. Ứng dụng trong dạy học nội dung về kinh tế - xã hội...............................40
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................................... 42
1. KẾT LUẬN ............................................................................................................42
2 . KIẾN NGHỊ ..........................................................................................................42
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 43
e
DANH MỤC HÌNH ẢNH – BẢNG BIỂU
1. HÌNH ẢNH
Hình 1: Hình dạng ...........................................................................................................8
Hình 2: Bóng ...................................................................................................................8
Hình 3: Cường độ màu ....................................................................................................8
Hình 4: Màu sắc ..............................................................................................................9
Hình 5: Cấu trúc ..............................................................................................................9
Hình 6: Kiểu mẫu ..........................................................................................................10
Hình 7: Mối quan hệ......................................................................................................10
Hình 8: Biểu tượng Google Earth .................................................................................11
Hình 9: Thông tin về tọa độ và độ thu phóng ................................................................ 13
Hình 10: Hình ảnh 3D của thành phố Atlanta ..............................................................13
Hình 11: Hiển thị chế độ ngày đêm ...............................................................................14
Hình 12: Khả năng thu phóng của Google Earth so với bản đồ giấy ...........................20
Hình 13: Một số địa điểm du lịch, đường phố..............................................................21
Hình 14: Khu vực thành cổ Đồng Hới .........................................................................21
Hình 15: Vị trí kinh tuyến, vĩ tuyến của khu vực Hồ Hoàn Kiếm ..................................22
Hình 16: Một số vật thể bên ngoài Trái đất .................................................................22
Hình 17: So sánh giữa tranh ảnh giáo khoa và ảnh viễn thám ....................................23
Hình 18: Hiển thị hình ảnh ............................................................................................24
Hình 19: Sự biến động khu vực cửa biển Nhật Lệ ........................................................25
Hình 20: Các dạng quần cư ..........................................................................................26
Hình 21: Các cảnh quan chính ở lục địa Phi ................................................................ 26
Hình 22: Ảnh viễn thám khu vực Bảo Ninh qua các thời điểm khác nhau ...................28
Hình 23: Đảo Lý Sơn [Quảng Ngãi] .............................................................................29
Hình 24: Một số hình ảnh trên dãy An-det ...................................................................30
Hình 25: Hình dạng Trái đất .........................................................................................30
Hình 26: Phương hướng trên Trái đất ..........................................................................31
Hình 27: Hiệu ứng ánh sáng – bóng tối ........................................................................31
Hình 28: Khối núi trong dãy Xcanđinavi ......................................................................32
Hình 29: Khối núi trong hệ thống núi Hi-ma-lay-a .....................................................32
Hình 30: Sống núi ngầm dưới Đại Tây Dương .............................................................33
f
Hình 31: Đảo Ai xơ len..................................................................................................33
Hình 32: Khối núi đá vôi khu vực Phong Nha- Kẻ Bàng ..............................................34
Hình 33: Dạng địa hình đồng bằng và cao nguyên ......................................................34
Hình 34: Các dạng đảo .................................................................................................35
Hình 35: Hệ thống sông Hồng......................................................................................36
Hình 36: Hồ miệng núi lửa ...........................................................................................36
Hình 37: Dấu hiệu nhận biết hồ nước mặn ...................................................................37
Hình 38: Hồ nước ngọt Baikal [Nga] ............................................................................37
Hình 39: Đập hồ Phú Vinh ............................................................................................38
Hình 40: Hồ Tây – Hà Nội ............................................................................................38
Hình 41: Các thảm thực vật ..........................................................................................39
Hình 42: Hình ảnh trên các ốc đảo ở châu Phi ............................................................40
Hình 43: Các dạng quần cư ..........................................................................................40
Hình 44: Hệ thống tưới tiêu ..........................................................................................41
Hình 45: Một số địa điểm du lịch ..................................................................................41
2. BẢNG BIỂU
Bảng 1: Đặc trưng kỹ thuật một số ảnh vệ tinh chính ....................................................6
Bảng 2: So sánh các công cụ trực quan trong dạy học Địa lý .....................................19
g
ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Các phương tiện trực quan có ý nghĩa rất lớn trong công tác truyền tải thông tin ở
nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong lĩnh vực giáo dục phổ thông, các kênh trực quan sinh
động giúp truyền tải thông tin từ người dạy sang người học một cách hiệu quả, làm cho
hoạt động nhận thức của học sinh nhẹ nhàng và hấp dẫn hơn. Hiện nay, các phương tiện
trực quan được sử dụng phổ biến để hỗ trợ cho việc dạy học ở trường THCS gồm: quả
Địa cầu, các seri bản đồ giáo khoa theo chuyên đề, sơ đồ, biểu đồ, bản đồ câm, tranh
ảnh giáo khoa, video clip, ...
Theo xu hướng phát triển của công nghệ, nhiều phương tiện trực quan mới đã ra
đời và có khả năng ứng dụng hiệu quả trong các lĩnh vực có liên quan đến yếu tố không
gian, trong đó có phần mềm Google Earth. Phần mềm này mới ra đời cách đây không
lâu [2004] dựa trên ứng dụng của công nghệ 3D [không gian 3 chiều] trên nền các ảnh
viễn thám với độ phân giải cao vì vậy có thể bao quát được các không gian rộng lớn trên
toàn bộ Trái đất hoặc ở một địa điểm cụ thể. Các ảnh viễn thám hoặc hàng không này
được cập nhật khá thường xuyên theo một chu kỳ nhất định vì vậy những sự thay đổi
của các khu vực ngoài thực tế được thể hiện khá sát so với thực tế [18- tr 1]. Ngoài ra,
Google Eath còn có thể liên kết được một số ảnh minh họa cụ thể mà người dùng đưa
lên. Với ưu điểm vượt trội của công nghệ 3D, các đối tượng Địa lý trở nên sinh động và
gần gũi với thực tế nên người xem có thể hình thành các tri thức về không gian một
cách nhanh chóng. Do sự tiện dụng này nên phần mềm này đã được áp dụng và đem lại
hiệu quả tích cực trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, việc ứng dụng trong lĩnh
vực dạy học ở trường phổ thông còn chưa được phổ biến và cũng chỉ mới dừng lại ở
những chức năng cơ bản mà chưa khai thác được hết các tính năng độc đáo của nó.
Bên cạnh những chức năng cơ bản, Google Earth còn có rất nhiều chức năng hữu
ích và tiện dụng đối với việc dạy học môn Địa lý ở trường phổ thông. Nó có khả năng
thể hiện được hình dáng lãnh thổ tất cả các quốc gia trên thế giới với đường biên giới rõ
ràng, có thể giúp xác định được diện tích, chu vi, khoảng cách của các đối tượng trên
thực tế một cách nhanh chóng. Google Earth cũng có khả năng phóng to, thu nhỏ bất kỳ
một điểm nào trên Trái đất để hiển thị ở một phạm vi không gian chi tiết với độ phân
giải cao hơn. Đặc biệt, phần mềm này rất dễ sử dụng, rất dễ cài đặt, do vậy nó không
đòi hỏi người sử dụng phải có kiến thức tin học ở trình độ cao như các phần mềm khác
1
nên mọi giáo viên có thể dễ dàng tiếp cận và sử dụng nó trong quá trình giảng dạy môn
Địa lý ở trường phổ thông được tốt hơn.
Với những tính năng đặc biệt như vậy thì Google Eath có khả năng hỗ trợ tốt trong
việc dạy học Địa lý nếu khai thác một cách hiệu quả nhất. Khi sử dụng phần mềm
Google Eath vào quá trình dạy học, giáo viên có điều kiện để nâng cao tính tích cực,
tính tư duy độc lập, tạo ra cho học sinh những tình cảm tốt đẹp với môn học từ đó nâng
cao hiệu quả của quá trình tiếp thu, lĩnh hội kiến thức và hình thành kỹ năng, kỹ xảo của
các học sinh.
Trên thực tế hiện nay những người có trình độ chuyên môn về sử dụng phần mềm
Google Earth thì lại không làm việc trong lĩnh vực giáo dục ở trường phổ thông, còn
những giáo viên được làm việc tại trường thì lại chưa được đào tạo hướng sử dụng phần
mềm Google Earth một cách bài bản và khoa học.
Nhằm đề xuất các hướng ứng dụng để khai thác hiệu quả phần mềm Google Earth
để hỗ trợ cho việc dạy học Địa lý ở trường THCS, đề tài “Sử dụng Google Eath trong
dạy học môn học Địa lý ở trường THCS” đã được chọn để thực hiện khóa luận tốt
nghiệp của mình.
2. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
2.1. Ứng dụng Google Earth trong các lĩnh vực đời sống
Google Earth là sản phẩm công nghệ cao, phổ thông, mã nguồn mở nên hoàn toàn
miễn phí, kỹ thuật sử dụng đơn giản, được cung cấp miễn phí bởi tập đoàn Google.
Thông qua Google Earth, ta có thể khảo sát, xác định chính xác toạ độ, xác định sơ bộ
cao độ, đo chiều dài, đo diện tích, tìm kiếm các địa danh hoặc chia sẻ thông tin một
cách thuận lợi và nhanh chóng giữa các cơ quan, cá nhân với nhau. Gần đây, Google
Earth đã phát triển thêm tính năng tạo video mô phỏng hình ảnh các đập sông trên khắp
thế giới, tiêu biểu là video mô phỏng quá trình tan băng trên dãy Hymalayas, quá trình
ngập lụt và đe dọa an toàn đến cộng đồng dân cư sống vùng hạ nguồn của đập dưới tác
động của sự nóng lên toàn cầu. Video được định dạng ở hai dạng có thể xem được trên
youtube hoặc dạng KML có thể xem trực tiếp trên Google Earth, người xem có thể tìm
kiếm, phóng to thu nhỏ và thêm các thông tin và hình ảnh theo ý muốn.
Vì vậy, sản phẩm này đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau,
giúp đem lại nhiều hiệu quả tích cực trong đời sống tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Điều này có thể được tìm thấy từ khá nhiều bài viết, đề tài, dự án trong nhiều lĩnh vực
như: khảo sát địa chất, địa hình, thủy văn, rừng, an ninh quốc phòng, giao thông vận tải,
xây dựng, du lịch, dạy học, ... Chẳng hạn như trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng,
Google Earth trở thành vũ khí quan trọng chống IS. Hiện nay, Google Earth giúp kết nối
thông tin giữa quân đội Mỹ và lực lượng người Kurd. Các chiến binh tham gia chiến
đấu chống IS tại Syria đã cài đặt ứng dụng Google Earth để định vị mục tiêu IS trên
2
thực địa, hỗ trợ cho các cuộc không kích và giảm thiểu rủi ro với dân thường [12- tr 3].
Trong lĩnh vực xây dựng, Google Earth đã được sử dụng hiệu quả trong việc khảo sát
các yếu tố môi trường xung quanh của một số dự án như: Dự án Xử lý môi trường sân
bay Đà Nẵng, Dự án Hầm đường bộ Đèo Cả [Phú Yên và Khánh Hòa], ... [8- tr 3].
Sau đây là một số nghiên cứu đáng kể như:
- Nghiên cứu “Ứng dụng sản phẩm Google Earth trong công tác điều tra khảo sát
khí tượng thủy văn” do Đặng Thanh Bình và Phan Thị Hoàn thuộc Đài Khí tượng Thủy
văn khu vực Nam Trung Bộ thực hiện năm 2012. Nghiên cứu đã sử dụng phần mềm
Google Earth hỗ trợ tích cực cho công tác điều tra khảo sát khí tượng thủy văn, có ý
nghĩa bổ sung cho nhiều trang thiết bị còn thiếu. Theo đánh giá của nhóm tác giả, đây là
một chương trình phần mềm đơn giản tiện ích, độ chính xác cao đối với lĩnh vực khảo
sát và định vị địa hình. Nghiên cứu đã có ý nghĩa trong công tác dự báo thủy văn nói
chung, dự báo lũ lụt nói riêng, việc dự báo được lượng mưa, diện mưa và điểm mưa là
thực sự cần thiết [1- tr 3].
- Nghiên cứu “Ứng dụng phần mềm Google Earth trong quản lý bảo vệ rừng”
được thực hiện bởi tác giả Hoàng Lộc tại Vườn quốc gia Phước Bình vào năm 2012.
Nghiên cứu này đã ứng dụng phần mềm Google Earth trong tuần tra truy quét bảo vệ
rừng, theo dõi tài nguyên rừng và phục vụ du lịch sinh thái. Hiện nay, Vườn quốc gia
Phước Bình lập các tuyến tuần tra, du lịch trên Google Earth, ghi lại toạ độ, hình ảnh
các động thực vật, các sinh cảnh trên tuyến tuần tra khảo sát và thiết lập các biểu theo
dõi động thực vật rừng. Việc ứng dụng phần mềm Google Earth vào quản lý bảo vệ
rừng và phục vụ du lịch tạo điều kiện cho Vườn quốc gia quản lý tốt tài nguyên rừng [5tr3].
- Nghiên cứu “Ứng dụng vẽ sơ đồ lưới điện trên Google Earth từ Excel” do
Nguyễn Nho Hiếu và Nguyễn Bách Thảo thực hiện năm 2012. Nghiên cứu cho biết sau
khi nhập số liệu vào chương trình Excel [có lập trình VBA], ta chỉ cần nhấn nút chạy
chương trình tự động tạo ra file trên Google Earth thì hệ thống sẽ tự động vẽ sơ đồ lưới
điện ngay trên Google Earth [3- tr 3].
- Nghiên cứu “Ứng dụng phầm mềm Google Earth trong công tác quản lý các dự
án giao thông” do Lê Văn Pháp và Lý Hồng Lập thực hiện năm 2013. Nghiên cứu đã sử
dụng phần mềm Google Earth hỗ trợ tích cực cho công tác điều tra quản lý các dự án
giao thông. Với các tính năng của Google Earth được áp dụng để vạch tuyến sơ bộ, kẻ
trắc dọc sơ bộ. Ngoài ra còn giúp thị sát tuyến và định vị vị trí công trình ngoài thực địa.
Định vị hệ thống cọc GPMB, các vị trí mốc GPS, mốc cao độ, qua đó ta có thể xem xét
ảnh hưởng của công tŕnh so với công tŕnh xung quanh, quản lư trên Google Earth gắn
liền với địa vật thực và dễ dàng tìm kiếm khi cần thiết [8- tr 3].
3
2.2. Ứng dụng Google Earth trong lĩnh vực giáo dục
Trong lĩnh vực giáo dục, việc ứng dụng Google Earth vẫn còn khá hạn chế, mới
chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm, thu phóng và hiển thị các đối tượng trên phần mềm. Tiêu
biểu hơn cả là nghiên cứu “Sử dụng phần mềm Google Earth trong thiết kế bản đồ dạy
học Lịch sử và Địa lý” của tác giả Lê Thiên Nhiên được đăng tải trên Tạp chí Thiết bị
Giáo dục số 49/9-2009. Tác giả khẳng định việc soạn bài giảng điện tử trong giảng dạy
Lịch sử là rất khó khăn và tốn kém thời gian nhất là thiết kế và sử dụng hiệu quả bản đồ
Lịch sử. Google Earth được đánh giá là đơn giản nhưng hiệu quả cao trong việc thiết kế
các dạng bản đồ trong dạy học Lịch sử, Địa lý cũng như việc tạo các bản đồ câm trong
việc kiểm tra, đánh giá học sinh [7- tr 4].
Như vậy, có thể thấy rằng: việc ứng dụng Google Earth trong việc dạy học Địa lý
ở bậc THCS mới chỉ khai thác đến các chức năng cơ bản. Các nghiên cứu vẫn chưa khai
thác được hết các tính năng vượt trội của phần mềm như chức năng 3D, chức năng mô
hình hóa, chức năng hiển thị dữ liệu đa thời gian, … Trong khi đó, các chức năng này
có thể đem lại nhiều thế mạnh trong việc hỗ trợ dạy học theo hướng trực quan sinh
động. Do đó, việc đề xuất các hướng khai thác mới trong Google Earth vẫn còn là chủ
đề cần tiếp tục được nghiên cứu.
3. MỤC TIÊU VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
3. 1 Mục tiêu nghiên cứu
Đề xuất được một số hướng khai thác hiệu quả phần mềm Google Earth nhằm hỗ
trợ cho việc dạy học Địa lý ở trường THCS.
3.2 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của khóa luận tập trung vào các chức năng của phần mềm
Google Earth ứng dụng trong việc hỗ trợ giảng dạy môn Địa lý.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
4.1.Thu thập dữ liệu
- Tải phần mềm Google Earth [bản miễn phí] từ trang web chính thức của tập đoàn
Google: />- Thu thập các tài liệu giới thiệu về ảnh viễn thám, hướng dẫn về việc sử dụng
phần mềm Google Earth thông qua việc tham khảo từ các nghiên cứu, các bài viết, dự
án trước đây về phần mềm Google Earth và nội dung chương trình Địa lý ở bậc THCS
được thu thập thông qua việc tổng quan từ sách giáo khoa Địa Lý các lớp 6, 7, 8, 9.
4.2. Xử lý dữ liệu
- Sử dụng phương pháp phân tích - tổng hợp để xử lý các dữ liệu đã thu thập được
để hoàn thành các nội dung: tổng quan về phần mềm Google Earth, khả năng ứng dụng
của Google Earth trong lĩnh vực giáo dục và khái quát về các nội dung về môn Địa lý ở
4
THCS, hoàn thành nội dung về đề xuất các giải pháp trong việc sử dụng phần mềm
Google Earth trong việc hỗ trợ dạy học Địa lý.
- Sử dụng chức năng hiển thị trong Google Earth để:
+ Phóng to, thu nhỏ nhằm khảo sát các khu vực khác nhau về địa bàn và mức độ
bao quát về mặt không gian.
+ Thể hiện các thông tin về tọa độ [kinh độ, vĩ độ, cao độ], tầm cao, góc quan sát,
một số hình ảnh và thuộc tính mô tả được đính kèm về một địa điểm nào đó; thể hiện
các mô hình nổi [3 chiều] về các công trình trong một số đô thị lớn trên thế giới, và độ
cao của các địa hình vùng núi, cao nguyên; thể hiện các dữ liệu đa thời gian tại một khu
vực không gian cụ thể, …
- Sử dụng chức năng phân tích - truy vấn trong Google Earth để:
+ Tìm kiếm các đối tượng, địa điểm được thể hiện bên trong cơ sở dữ liệu của
phần mềm Google Earth [thành phố, quốc gia, đỉnh núi, ngọn đồi, con sông, …]; đo đạc
khoảng cách, chu vi, diện tích, góc của các đối tượng trong Google Earth.
+ Đánh dấu [bookmark] dùng để lưu lại các tọa độ điểm, đường, vùng thể hiện
trên dữ liệu Google Earth. Các tọa độ này có thể lưu trữ thành các lớp dữ liệu vector, có
khả năng tích hợp với dữ liệu trong GIS [18- tr 5].
5. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI
Google Earth là một trong những công cụ hỗ trợ hiện đại, giúp đem lại hiệu quả
cao hơn trong công tác giảng dạy so với các phương thức giảng dạy truyền thống.
Qua đề tài này, chúng tôi đã đề xuất một số hướng khai thác Google Earth để hỗ
trợ cho việc giảng dạy trong dạy học Địa lý. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc
bổ sung vào phương pháp dạy học hiệu quả một phương pháp tiếp cận mới.
Đề tài này còn là tài liệu tham khảo cho sinh viên ngành Địa lý và các giáo viên
bậc THCS trong việc ứng dụng Google Earth vào dạy học.
5
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT VỀ ẢNH VIỄN THÁM VÀ GOOGLE EARTH
1.1. Khái quát về ảnh viễn thám
1.1.1. Khái niệm ảnh viễn thám
Ảnh viễn thám là ảnh thể hiện các vật thể trên bề mặt Trái đất được thu nhận bởi
các bộ cảm biến đặt trên vệ tinh, máy bay [ở khoảng cách vài trăm mét]. Ảnh viễn thám
có thể lưu trữ trên phim, giấy hoặc ảnh số [lưu trữ trên bộ nhớ].
1.1.2. Phân loại ảnh viễn thám
Ảnh viễn thám có 2 loại: Ảnh vệ tinh và ảnh hàng không
- Ảnh hàng không: là ảnh được chụp từ trên máy bay, nó có một số ưu điểm: ảnh
chụp từ máy ảnh mô phỏng giống như mắt người, độ phân giải cao và chứa đựng nhiều
thông tin, có độ trung thực cao về mặt hình học.
- Ảnh vệ tinh: bao gồm ảnh quang học và ảnh radar.
Ảnh quang học: được tạo ra bởi việc thu nhận các bước sóng ánh sáng nhìn thấy.
Ảnh radar: là loại ảnh được tạo ra bởi việc thu nhận các bước sóng trong dải
sóng siêu cao tần [bước sóng lớn hơn 2 cm].
1.1.3. Các loại ảnh vệ tinh thường dùng hiện nay [phân theo độ phân giải]
- Loại có độ phân giải thấp [>100m]: Modis [250m, 500m, 1km]; Meris [250m];
Noaa-AVHHR [1,1km]; Spot Vegetation;
- Loại có độ phân giải trung bình [15-100m]: Landsat TM/ETM+ [15m; 30m;
60m, bao gồm 7 kênh phổ, thường dùng để làm bản đồ hiện trạng sử đất, hiệu chỉnh bản
đồ tỷ lệ nhỏ]; Spot [20m]; Aster [15m; 30m; 90m]; IRS, Envisat, Radarsat,…
- Loại có độ phân giải cao [