Liều kế cá nhân giá bao nhiêu

Các loại liều kế cá nhân thường được nhân viên bức xạ sử dụng để đo liều hấp thụ bức xạ ion hóa. Nhằm đánh giá tổng liều mà mỗi người nhận được.

Những loại liều kế cá nhân điện tử hiện đại có thể đọc liên tục liều tích lũy, suất liều hiện tại và có thể cảnh báo người đeo bằng âm thanh khi suất liều dự kiến hoặc liều tích lũy bị vượt quá. Các loại liều kế khác như: loại nhiệt phát quang; hoặc thẻ phim yêu cầu quá trình xử lý sau khi sử dụng (đọc liều) để biết liều tích lũy nhận được. Những loại này không thể cho liều tức thời khi đang đeo.

Liều kế cá nhân

Ví dụ về vị trí đeo liều kế toàn thân

Liều kế cá nhân (hay liều xạ kế hay liều kế bức xạ ion hóa cá nhân) có tầm quan trọng căn bản để đưa các quy định về: đo/giám sát suất liều bức xạ; sức khỏe của nhân viên làm việc trong môi trường bức xạ; và được sử dụng chủ yếu để đánh giá liều tích lũy trên người đeo thiết bị đó.

Tác hại của bức xạ ion hóa đối với cơ thể người được tích lũy. Chúng liên quan đến tổng liều nhận được, đơn vị trong hệ SI là Sievert. Những đối tượng bao gồm: Nhân viên chụp ảnh phóng xạ; người làm trong nhà máy điện hạt nhân; bác sĩ X-Quang, chẩn đoán hình ảnh; kỹ thuật viên xạ trị, y học hạt nhân; người làm việc với thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ; những người khác liên quan đến xử lý hạt nhân phóng xạ được yêu cầu phải đeo liều kế. Những người này được lập hồ sơ theo dõi liều chiếu xạ nghề nghiệp. Những liều kế này được xem là “liều kế hợp pháp” nếu chúng được cho phép sử dụng để ghi lại liều cá nhân phù hợp với các mục đích, theo quy định.

PMA cung cấp liều kế cá nhân TLD, OSL cho các cơ quan tổ chức có nhu cầu

Liều kế cá nhân thường được đeo bên ngoài quần áo. Liều kế “toàn thân” được đeo trên cổ hoặc thân mình để biểu thị liều toàn thân. Vị trí này giám sát việc phơi nhiễm hầu hết cơ quan quan trọng. Và đại diện cho phần lớn trọng khối của cơ thể. Liều kế bổ sung có thể được đeo để đánh giá liều tới các đầu chi. Hoặc trong các trường bức xạ có biến đổi đáng kể tùy thuộc vào hướng của cơ thể đối với nguồn.

Các loại liều kế cá nhân hiện đại

Liều kế cá nhân điện tử

Liều kế cá nhân điện tử là loại được sử dụng phổ biến nhất. Là một thiết bị điện tử có nhiều chức năng phức tạp. Như: giám sát liên tục, cho phép cảnh báo ở mức đặt trước và đọc trực tiếp liều tích lũy. Điều này đặc biệt hữu ích trong những khu vực có liều bức xạ cao. Nơi thời gian cư trú của người đeo bị giới hạn do hạn chế về liều lượng. Liều kế có thể đặt lại, thường là sau khi đọc nhằm mục đích ghi lại. Vì thế có thể sử dụng lại nhiều lần.

Liều kế cá nhân điện tử

Liều kế MOSFET

Liều kế MOSFET (Metal–oxide–semiconductor field-effect transistor) hiện nay được sử dụng làm liều kế lâm sàng cho chùm tia bức xạ trong xạ trị. Ưu điểm chính của thiết bị MOSFET là:

1. Liều kế MOSFET đọc trực tiếp với vùng hoạt độ rất nhỏ (nhỏ hơn 2 μm).

2. Kích thước vật lý của MOSFET khi được đóng gói là nhỏ hơn 4 mm.

3. Tín hiệu bức xạ gửi đến được lưu vĩnh viễn và độc lập với suất liều.

Gate oxide của MOSFET theo quy ước silicon dioxide là vật liệu cảm biến tích hoạt trong liều kế MOSFET. Bức xạ tạo ra khuyết tật (hoạt động như cặp điện tử-lỗ trống) trong oxit. Nó tác động đến điện thế ngưỡng của liều kế MOSFET. Sự thay đổi này của điện thế ngưỡng tỉ lệ với liều bức xạ. Các chất điện môi high-k gate thay thế như hafnium dioxide và oxit nhôm cũng được nhắc đến như để đo liều bức xạ.

Liều kế nhiệt phát quang TLD

Liều kế nhiệt phát quang đo liều chiếu bức xạ ion hóa. Thông qua việc đo cường độ ánh sáng phát quang từ tinh thể pha tạp Dy hoặc B trong đầu dò khi được nung nóng (hay gia nhiệt). Cường độ ánh sáng phát quang phụ thuộc vào sự phơi nhiễm bức xạ. Ưu điểm chính của loại liều kế này là chip ghi lại liều lượng một cách thụ động cho đến khi tiếp xúc với ánh sáng hoặc nhiệt.

Liều kế nhiệt phát quang

Liều kế quang phát quang OSL

Liều kế quang phát quang OSL có những ưu điểm hiện hữu, từng bước có thể thay thế và khắc phục được những nhược điểm của liều kế nhiệt phát quang TLD. Liều kế OSL sử dụng kích thích quang học để đưa ra số liệu liều chiếu xạ. Điều này cho phép liều kế OSL có thể được tái phân tích, đọc lại nhiều lần mà kết quả đọc không bị ảnh hưởng đáng kể.

Liều kế quang phát quang OSL – Công ty Phúc Minh Anh (PMA) hiện đang cung cấp

Các loại liều kế cá nhân truyền thống

Liều kế thẻ phim

Liều kế thẻ phim chỉ được sử dụng một lần. Mức độ hấp thụ bức xạ biểu thị bằng sự thay đổi của nhũ tương trên phim. Nó sẽ được hiển thị khi phim được hiện. Ngày nay, hầu hết chúng được thay thế bởi các loại liều kế khác như: liều kế cá nhân điện tử, liều kế nhiệt phát quang TLD hay liều kế quang phát quang OSL.

Liều kế phim hay thẻ phim

Liều kế sợi quartz

Liều kế này sử dụng tính chất của sợi quartz để đo độ tĩnh điện được giữ trên sợi quang. Trước khi sử dụng, liều kế được sạc tới một hiệu điện thế cao. Làm cho sợi quang bị lệch do lực đẩy tĩnh điện. Khi khí trong buồng đo bị ion hóa do bức xạ. Điện tích bị rò rỉ ra ngoài, làm cho sợi quang duỗi thẳng. Từ đó biết liều lượng nhận được dựa trên thang chia độ, quan sát bằng kính hiển vi nhỏ gắn trong.

Loại liều kế này chỉ được sử dụng trong khoảng thời gian ngắn. Chẳng hạn như một ngày hoặc một ca làm việc. Vì chúng có thể bị rò rỉ điện tích, dẫn đến việc đọc bị sai lệch lớn. Tuy nhiên, chúng miễn nhiễm với EMP, nên được sử dụng trong Chiến tranh Lạnh như một phương pháp an toàn để xác định phơi nhiễm bức xạ.

Ngày nay phần lớn chúng bị thay thế bởi liều kế cá nhân điện tử để giám sát ngắn hạn.

Liều kế ống Geiger

Chúng sử dụng ống Geiger-Muller thông thường. Thường là ZP1301 hoặc ống bù năng lượng tương tự yêu cầu từ 600 đến 700V và các thành phần phát hiện xung. Hầu hết màn hình hiển thị là loại LCD bong bóng hoặc thu nhỏ với 4 chữ số. Và một bộ IC đếm rời rạc như 74C925/6. LED thường có nút để kích hoạt màn hình cho thời lượng pin dài. Và một bộ phát hồng ngoại để xác minh và hiệu chuẩn số đếm.

Mặc dù đắt tiền nhưng đáng tin cậy theo thời gian đặc biệt là trong môi trường bức xạ cao. Những thiết bị này có nhược điểm là số đếm được lưu trữ dễ thay đổi/mất nếu ngắt nguồn điện . Mặc dù có thể có tụ điện để ngăn ngắt kết nối pin ngắn hạn do gián đoạn bộ nhớ. Cách khắc phục là sử dụng pin có tuổi thọ cao.

Liều lượng đo được

Liều lượng đo được bên ngoài trong bảo vệ phóng xạ, dựa trên báo cáo số 57 của Ủy ban quốc tế về đơn vị phóng xạ và đo lường

Liều thực hiện để đo liều cá nhân là liều tương đương. Liều tương đương được Ủy ban quốc tế về Bảo vệ Phóng xạ định nghĩa là liều tương đương trong mô mềm ở một độ sâu phù hợp, dưới một điểm xác định trên cơ thể người. Điểm xác định trên cơ thể người thường là vị trí nơi mà liều kế cá nhân được đeo.

Đáp ứng của thiết bị và liều kế

Là số đọc thực tế nhận được từ bộ giám sát liều gamma hay một liều kế cá nhân. Liều kế được hiệu chuẩn trong trường bức xạ cho trước để bảo đảm hiển thị chính xác liều lượng. Liều cá nhân tương đương được sử dụng để đánh giá sự hấp thụ liều. Và để phù hợp với các giới hạn pháp quy. Đây là liều thường sử dụng để nhập và lưu hồ sơ liều chiếu xạ nghề nghiệp cho nhân viên bức xạ.

Liều kế đóng vai trò quan trọng trong hệ thống bảo vệ bức xạ quốc tế. Chúng được xây dựng bởi: Ủy ban quốc tế về Bảo vệ Phóng xạ; và Ủy ban Quốc tế về Đơn vị Phóng xạ và Đo lường.

Hiệu chuẩn liều kế

Phantom “tấm” được sử dụng đại diện cho thân người để hiệu chuẩn liều kế toàn thân. Chúng sao chép lại hiệu ứng tán xạ và hấp thụ bức xạ trên cơ thể người. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế tuyên bố “phantom tấm có độ sâu 300 mm × 300 mm × 150 mm đại diện cho thân người”.

Các đại lượng đo liên quan đến bức xạ

Xác nhận quy trình chiếu xạ

Các quy trình sản xuất xử lý sản phẩm bằng bức xạ ion hóa, như chiếu xạ thực phẩm. Chúng sử dụng liều kế để hiệu chỉnh liều lượng đọng lại trong vật liệu được chiếu xạ. Những liều kế này phải có dải liều lớn hơn liều kế cá nhân. Và liều thường được đo dưới đơn vị liều hấp thụ: gray (Gy). Liều kế được đặt trên hoặc gần kề với sản phẩm được chiếu xạ trong quá trình xác nhận mức liều nhận được.