Cách sử dụng cây chìa vôi

Cây chìa vôi là loài cây quen thuộc ở vùng thôn quê nước ta và thường được người dân ứng dụng để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau, đặc biệt là khả năng giảm sưng, giảm đau rất hiệu quả. Vậy theo y học, cây chìa vôi chữa được bệnh gì?

Cây chìa vôi còn có tên gọi khác là bạch liễm, bạch phấn đằng... Tên khoa học của dược liệu cây chìa vôi là Cissus modeccoides Planch vớ họ khoa học là họ Nho - Vitaceae.

Chi Cissus L. của cây chìa vôi có đặc điểm phân bố ở vùng nhiệt đới, thường gặp ở một số tỉnh phía nam Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan và một số nước thuộc khí hậu nhiệt đới khác. Có 14 loài cây chìa vôi được tìm thấy ở Việt Nam, trong đó có 8 loài chìa vôi được dùng làm thuốc.

Cây chìa vôi được phân bố rải rác ở hầu hết các tỉnh đồng bằng và các tỉnh trung du nước ta, tuy nhiên ở vùng núi cao ít gặp cây chìa vôi hơn. Cây chìa vôi thường xen mọc lẫn trong các bụi cây khác, các gò đống mọc xung quanh làng ở vùng đồng bằng, cây còn mọc ở ven các đồi cây bụi, mương гẫу ở vùng trung du và khu vực núi thấp.

Cây chìa vôi thuộc loại dây leo, cây rất ưa sáng và có khả năng chịu được hạn hán do đặc điểm toàn cây mọng nước. Cây chìa vôi được bao phủ bởi lớp phấn trắng. Cây có nhiều rễ củ nằm sâu bên dưới mặt đất. Cây chìa vôi ra hoa kết quả hàng năm và có khả năng tái sinh cây con từ hạt rất tốt, vì vậy có thể gieo trồng cây chìa vôi bằng hạt, bằng củ hoặc bằng các đoạn dây từ phần non trên ngọn của cây chìa vôi. Vào tháng 2 - 3 hàng năm, người dân thường dùng một đoạn dây chìa vôi dài khoảng 30 - 50cm, có 3 - 5 mắt hoặc củ con sau đó vùi xuống đất ẩm, sau đó sẽ mọc thành cây. Cây chìa vôi dùng làm thuốc thường được nhân dân khai thác từ nguồn cây mọc hoang dại, tuy vậy cây chìa vôi hiện nay vẫn được nuôi trồng khá rộng rãi.

Cây chìa vôi thường ra hoa vào tháng 4 – 8 và kết quả vào tháng 5 – 10. Dược liệu chìa vôi có thể được thu hái quanh năm, tuy nhiên thời điểm thích hợp nhất để thu hái chìa vôi là vào mùa thu - đông.

Bộ phận dùng làm thuốc của cây chìa vôi là tất cả phần lá, thân, rễ củ với nhiều hình thức sơ chế khác nhau:

• Đối với dây lá chìa vôi: Sau khi thu hái sẽ đem cắt ngắn, dài khoảng 2 – 3cm, sau đó đem đi rửa sạch và sao nóng rồi phơi khô, khi dùng đem ra tẩm với rượu và sao lại hoặc có thể đem đi ngâm trực tiếp với nước vo gạo;
• Đối với phần rễ củ của cây chìa vôi: Sau khi đào phần rễ củ của cây chìa vôi về, chúng ta tiến hành rửa sạch đất cát bên ngoài, sau đó ngâm nước qua đêm để phần rễ củ chìa vôi mềm ra rồi thái mỏng và phơi khô, khi dùng đem rễ ngâm trực tiếp với nước vo gạo.

Dược liệu chìa vôi sau khi đã được sơ chế phơi khô cần được bảo quản ở trong túi kín, để ở những nơi khô ráo, thông thoáng, tránh ẩm thấp, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào dược liệu và chống mối mọt.

Cây chìa vôi thuộc loại dây leo, cây rất ưa sáng

Tác dụng cây chìa vôi có được là nhờ vào các hoạt chất bên trong cây, bao gồm:

• Phần ngọn và lá bao gồm 91.3% là nước, 5.4% glucid, 1.4% protid và 1.1% chất xơ 1,1%. Ngoài ra còn có 1.5 mg% caroten, 45mg% vitamin C;
• Thân cây chìa vôi chứa có chứa hợp chất phenolic, các acid amin, saponin, các acid hữu cơ....

3.1. Tác dụng của cây chìa vôi theo quan điểm của Y Học Hiện Đại:

• Phần lá và ngọn cây có thể cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe xương khớp. Đồng thời, những hoạt chất trong ngọn và lá hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp trong bệnh đau lưng, viêm khớp...
• Thân cây chìa vôi có khả năng làm giãn các mạch máu và hạ huyết áp. Bên cạnh đó, tác dụng cây chìa vôi còn bao gồm chống viêm, giảm đau tự nhiên ở những bệnh nhân mắc bệnh xương khớp;
• Cây chìa vôi chữa bệnh gì? Một số nghiên cứu cho thấy loài cây này có tác dụng lợi tiểu, chữa được sỏi thận [chỉ những sỏi nhỏ đường kính không quá 0.5 cm];
• Một thực nghiệm ở chuột cho thấy, dược liệu cây chìa vôi có thể nâng tỷ lệ sống và kéo dài thời gian cầm cự của chuột đối với nọc độc rắn hổ mang.

3.2. Tác dụng của cây chìa vôi theo Y Học Cổ Truyền

• Về mặt tính vị, cây chìa vôi có vị đắng nhẹ, hơi the the và chua, tính mát;
• Tác dụng bao gồm thanh nhiệt, giải độc, chữa sưng tấy, đau lưng, đau xương khớp, tê mỏi tay chân, đau đầu, ung nhọt, bỏng;
• Phần lá chìa vôi có tác dụng tiêu sưng, chữa nhọt độc nên thường sử dụng để chữa ung nhọt, chai chân, lở ngứa;
• Phần củ chìa vôi mang lại tác dụng tán huyết ứ, thông kinh, tiêu độc, lợi tiểu, trừ tê thấp.

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng và từng bài thuốc mà có thể dùng cây chìa vôi bằng nhiều phương pháp khác nhau. Cách thông thường nhất là sắc lấy nước uống hoặc dùng cây chìa vôi tươi giã nát đắp ngoài da. Liều dùng cụ thể như sau:

• Sắc uống: 6 – 20g;
• Đắp ngoài: Liều không hạn chế.

Cây chìa vôi trị phong thấp, đau nhức xương khớp

4.1. Trị phong thấp, đau nhức xương khớp

• Sử dụng 20g cây chìa vôi, 15g dây đau xương, 15g cây lá lốt [gồm cả phần rễ]. Đem tất cả sao vàng, hạ thổ và sắc lấy nước thuốc uống trong ngày.
• Hoặc theo cách khác thì sử dụng 40g cây chìa vôi, 20g lá lốt, 20g cỏ xước, 20g cây tầm gửi, 20g cây dền gai. Đem nguyên liệu sắc chung với 1.5 lít nước. Sau đó chia ra uống 3 lần trong ngày, sau ăn khoảng 30 phút. Lưu ý nên uống khi nước thuốc còn ấm, thời gian điều trị ít nhất 1 tháng.

4.2. Chữa bong gân, chữa chấn thương sưng nề, tụ máu với cây chìa vôi

• Chuẩn bị lá chìa vôi và lá thầu dầu tía với số lượng bằng nhau.
• Sau đó đem cả 2 đi giã nát, trộn với giấm hoặc rượu, sao nóng, cuối cùng là đắp và bó kín vào vị trí chấn thương, thay thuốc 1 – 2 lần mỗi ngày.

4.3. Trị ung nhọt sưng tấy, viêm lở da

Chuẩn bị lá cây chìa vôi tươi, đem đi giã nát và đắp lên tổn thương. Ngoài ra nên uống kết hợp với bài thuốc tiêu độc bao gồm thổ phục linh 20g, kim ngân hoa 10g, bồ công anh 10g đem sắc lấy nước uống trong ngày.

4.4. Chìa vôi hỗ trợ điều trị rắn rết cắn

Giã nát lá chìa vôi tươi với muối, sau đó nhai và nuốt dần dần lấy phần nước còn phần bã đắp trực tiếp lên vết cắn.

4.5. Hỗ trợ điều trị sỏi niệu quản

• Chuẩn bị 16g cây chìa vôi, cỏ bợ 50g, kim tiền thảo 30g, rễ dứa dại 30g, cỏ hàn the 30g, ngải cứu 20g, nếu sỏi niệu quản gây đau đớn nhiều cần thêm 12g chỉ xác, sỏi nằm ở vị trí cao thì thêm 12 dược liệu rễ cỏ xước, có triệu chứng đái ra máu nhiều thì thêm 16g cỏ nhọ nồi.
• Đem các nguyên liệu trên sắc chung với 1 lít nước trên lửa nhỏ trong 15 phút.
• Lấy phần nước thuốc chia làm nhiều lần uống trong ngày khi còn ấm, mỗi ngày dùng 1 thang duy nhất.

Để sử dụng cây chìa vôi một cách hiệu quả và không để lại tác dụng phụ, người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ quy định của bác sĩ. Đối với người bệnh bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào có trong cây chìa vôi cũng chống chỉ định sử dụng dược liệu này. Phụ nữ đang mang thai cũng không được phép kê đơn thuốc. Tùy theo từng bệnh lý mà có thể dùng đơn độc hoặc phối hợp với các vị thuốc khác theo hướng dẫn của bác sĩ Y Học Cổ Truyền. Vì vậy, người bệnh không nên tự ý dùng cây chìa vôi nếu chưa được thăm khám và kê đơn của thầy thuốc Đông y. Tuyệt đối không dùng theo sự kinh nghiệm truyền miệng.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

XEM THÊM:

Cây chìa vôi là cây thuốc không còn xa lạ gì đối với chúng ta. Từ xa xưa, ông bà ta đã sử dụng chìa vôi như một vị thuốc để chữa thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, đau nhức xương khớp,… Vậy nếu bạn chưa biết rõ về cây chìa vôi hoặc đang tìm mua cây chìa vôi tại Tp HCM, hãy tham khảo bài viết ngay sau đây. 

Những đặc điểm của cây chìa vôi

Chìa vôi là thảo dược phổ biến nhưng không phải ai cũng biết nó là vị thuốc quý. Hơn nữa, nhiều người chỉ nghĩ đây là loại cỏ dại mọc hoang vô giá trị chứ công dụng của nó chứ chưa được nhìn thấy tận mắt. Sau đây, Omega3.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cây thuốc nam này.

Những tên gọi khác

Cây chìa vôi còn được biết đến với những tên khác như: bạch liễm, bạch phấn đằng,…

Tên khoa học: Cissus modeccoides Planch.

Họ: Cây thuộc họ Nho – Vitaceae.

Cây có nhiều công dụng tốt trong đó phải kể đến trị đau nhức xương khớp. Đây là công dụng nổi bật được nhiều người tin dùng và đã cho kết quả thực tế.

Đặc điểm hình ảnh, cách nhận biết cây chìa vôi

Cây chìa vôi là loại thân leo, thân tròn có đường kính nhỏ, cao khoảng từ 2 – 4m. Lớp vỏ bên ngoài có màu xanh nhẵn, phần thân già chuyển dần sang tía. Trên thân mọc rất nhiều tua cuốn giúp cây bám chắc vào vật chủ để vươn lên. Phần thân non có một lớp phủ màu trắng.

Lá chìa vôi là lá đơn mọc so le với nhau. Phiến lá màu xanh thẫm có hình chân vịt gân nổi rõ. Cuống lá dài trung bình khoảng 7cm.

Thường đối với các loài thân leo, các cụm hoa thường mọc ở nách lá nhưng đối với cây chìa vôi, cụm hoa lại mọc đối diện với lá. Hoa nở rộ từ khoảng tháng 4 – 6. Các hoa nhỏ màu vàng, kích thước khoảng 2mm, có 4 cánh hoa kèm theo 4 nhị hoa. Đài hoa bao quanh cũng có 4 cánh hình răng cưa.

Quả có màu xanh và chuyển sang nâu đen khi chín, chúng dài khoảng 5 – 6mm. Cây bắt đầu cho quả từ khoảng tháng 5 – 10.

Củ chìa vôi do phần rễ phình lên tạo thành, hình dạng bên ngoài tương tự quả trứng gà có 2 đầu hơi nhọn, có phần ruột màu trắng và được bọc bên ngoài bằng một lớp vỏ đen.

Cây chìa vôi mọc ở đâu? Nơi phân bố chủ yếu

Dây chìa vôi mọc rất nhiều trong tự nhiên, đặc biệt tại các vùng trung du và miền núi bắc bộ như: Sơn La, Lào Cai, Hòa Bình, Yên Bái. Chìa vôi mọc hoang tại các bờ rào, bụi rậm của các khu vực đồng bằng phía Nam.

Toàn bộ cây từ thân đến lá đều được dùng làm thuốc. Ở mỗi bộ phận sẽ có hàm lượng hoạt chất khác nhau cho nên sẽ được dùng với các công dụng khác nhau.

Công dụng của cây chìa vôi

Theo Đông y, chìa vôi có vị đắng, tính mát chủ trị các chứng ứ nhiệt, lở ngứa giúp hành huyết, thông kinh lạc, giải nhiệt, trừ độc dùng cho những người bị rắn cắn, nhiễm trùng, viêm thận, ban ngứa.

Trong y học hiện đại, các nhà khoa học đã nghiên cứu, phân tích và tìm ra trong dược liệu chìa vôi chứa hàm lượng lớn Saponin, các acid hữu cơ, acid amin, caroten, glucid và chất xơ,… có nhiều lợi ích đối với sức khỏe như:

• Điều trị thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, đau nhức xương khớp ở người lớn tuổi.
• Tăng tuần hoàn máu, làm tan máu tại những chỗ máu bầm, máu tích tụ do va đập, chấn thương.
• Trị ung nhọt, lở ngứa, các bệnh về da.
• Trị sỏi niệu quản.
• Điều trị rắn cắn.
• Những người bị mụn nhọt, nhiễm trùng cũng có thể sử dụng do dược liệu chìa vôi có tính mát, thanh nhiệt, giải độc.

Cách dùng cây chìa vôi sao cho hiệu quả?

Vì có dược tính tốt, dây chìa vôi ngày càng được nhiều người tin dùng. Nhưng để phát huy hết được công dụng chữa bệnh của nó, chúng ta phải biết dùng đúng thuốc, chữa đúng bệnh. Sau đây, Omega3.vn xin chia sẻ với bạn một số bài thuốc hay trong dân gian có cây chìa vôi:

Bài thuốc cây chìa vôi ngâm rượu trị đau nhức xương khớp 

Được xem là “khắc tinh” của bệnh xương khớp, cây chìa vôi thường được ngâm rượu cùng với một vài dược liệu có dược tính tương đương để uống hoặc xoa bóp trực tiếp nhằm cải thiện bệnh sưng đau khớp.

Chuẩn bị bài thuốc:

• Chìa vôi: 100g.
• Lá lốt: 100g.
• Cây xấu hổ [cây trinh nữ]: 50g.
• Ngưu tất bắc: 80g
• Xuyên khung: 20g
• Đương quy: 40g
• Bình ngâm rượu: 5 lít.

Thực hiện:

• Bước 1: Các vị thuốc sau khi mua về cân đúng tỷ lệ đã ghi ở trên
• Bước 2: Cho tất cả dược liệu vào bình ngâm rượu, đổ rượu ngập dược liệu. Đậy chặt nắp bình rượu, bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng.

Sau 1 tháng, các dược chất được chiết ra hết, bạn có thể có lấy uống và xoa bóp. Rượu cây chìa vôi rất thích hợp cho người già thường xuyên nhức mỏi tay chân, đau gân cốt, đi đứng khó khăn.

Bài thuốc cây chìa vôi dành cho người bị thoát vị đĩa đệm

Cây chìa vôi có tác dụng đặc biệt tốt đối với các bệnh liên quan đến xương khớp, chẳng hạn như thoát vị đĩa đệm. Sau đây là cách thực hiện bài thuốc cho người bị thoát vị đĩa đệm:

Chuẩn bị bài thuốc:

• Chìa vôi: 40g.
• Lá lốt: 40g.
• Xấu hổ: 30g.
• Cây tầm gửi: 30g.
• Cỏ xước: 30g.
• Cây dền gai: 10g.

Cách dùng:

Bước 1: Các dược liệu sau khi mua về cân đúng tỷ lệ và rửa sạch

Bước 2: Đun các dược liệu trong nồi cùng với 2 lít nước. Đun nhỏ lửa đến khi nước trong nồi cạn hết ⅔ thì bác xuống.

Bước 3: Gạn lấy phần nước thuốc.

Thang thuốc này dùng uống trong ngày, kiên trì uống để loại bỏ cơn đau mỏi. Hiệu quả thường đến sau 1 tháng điều trị.

Ngoài cách trên ta có thể giã chìa vôi với 1 chút muối hột rồi đắp lên vùng bị đau, cách này giảm đau tức thời nhưng không điều trị căn nguyên bệnh như bài thuốc uống.

Bài thuốc điều trị thoái hóa cột sống từ cây chìa vôi

Thêm một công dụng của chìa vôi nữa là điều trị thoái hóa cột sống. Vì chứa nhiều dược chất quý như saponin, acid amin, acid hữu cơ, chìa vôi giảm cơn đau và điều trị tình trạng thoái hóa cột sống ở người lớn tuổi.

Chuẩn bị bài thuốc: 

• Chìa vôi: 50g
• Xuyên khung: 10g
• Cẩu tích: 20g
• Đương quy: 20g
• Rượu trắng: 1 lít

Cách dùng:

Bước 1: Dược liệu sau khi mua về đem cân theo đúng tỷ lệ.

Bước 2: Cho tất cả vào bình ngâm rượu rồi đổ ngập 1 lít rượu trắng lên trên, đậy chặt nắp và bảo quản trong 10 ngày.

Sau 10 ngày, các dược chất theo rượu được chiết ra ngoài là ta có thể sử dụng. Mỗi bữa ăn uống 1 ly rượu chìa vôi kiên trì trong 1 tháng bệnh tình sẽ biến chuyển tốt.

Trị ung nhọt, lở ngứa, các bệnh về da

Các Flavonoid và Saponin trong dược liệu chìa vôi có hoạt tính kháng khuẩn, kháng viêm có thể điều trị các chứng ung nhọt, lở ngứa ở da

Chuẩn bị bài thuốc:

• Chìa vôi: 20g
• Kim ngân hoa: 10g
• Bồ công anh: 10g
• Thổ phục linh: 20g

Cách sử dụng:

• Bước 1: Các vị thuốc phơi khô, rửa sạch, để ráo nước.
• Bước 2: Cho tất cả dược liệu vào nồi đun lửa nhỏ với 1 lít nước. Khi nước trong nồi cạn thì tắt bếp gạn lấy phần nước thuốc uống.

Có thể dùng chìa vôi tươi giã nát đắp thêm vào chỗ bị nhọt để kháng khuẩn, kháng viêm tại chỗ. Hoặc nấu nước lá chìa vôi cùng lá đơn đỏ để chữa mề đay, mẩn ngứa, viêm da cơ địa.

Bài thuốc trị một số bệnh khác từ chìa vôi

Cây chìa vôi trị viêm nang lông

Chuẩn bị bài thuốc:

• 10g lá chìa vôi
• 1 quả trứng gà.

Thực hiện:

• Giã nhuyễn lá cây chìa vôi, trứng gà tách lấy lòng trắng, trộn đều cả 2 rồi bôi đều trên da.
• Đắp hỗn hợp hằng ngày trong 30 phút sau đó rửa sạch bằng nước.
• Thực hiện đều đặn trong 1 tháng tình trạng viêm nang lông sẽ được cải thiện.

Cây chìa vôi chữa lở miệng

Bài thuốc:

• 10g dây chìa vôi.
• 10g Hoàng bá.
•  5g khinh phấn.

Cách làm: Các vị trên sau khi mua về cân đúng tỷ lệ sau đó sao vàng rồi tán nhuyễn. Chấm bột thuốc vào vết loét để yên 5 phút rồi súc miệng bằng nước sạch.

Dây chìa vôi trị sỏi niệu quản

Chuẩn bị:

• Dây chìa vôi: 20g
• Kim tiền thảo: 20g
• Ngải cứu: 10g
• Quả dứa dại: 20g

Thực hiện: Mua các dược liệu về cân đúng tỷ lệ, đem rửa sạch rồi đun nhỏ lửa với 1 lít nước đến khi cạn còn 1 nửa. Gạn lấy phần nước thuốc uống trong ngày.

Chữa đau bụng sau sinh

Chuẩn bị nguyên liệu: 10g lá chìa vôi, 1 thì muối hạt.

Cách làm: Sao lá chìa vôi với muối hạt, bọc hỗn hợp trong khăn rồi chường lên bụng.

Cây chìa vôi trị rắn cắn

Hoạt chất Saponin trong dây chìa vôi có tác dụng trị rắn cắn đã được khoa học chứng minh

Lấy lá chìa vôi giã nhuyễn hoặc nhai nát rồi đắp lên vết thương bị rắn cắn, dùng gạc cố định thuốc lại. Hoạt chất Saponin sẽ làm tủa nọc rắn ngăn quá trình phân tán nọc độc. 

Lưu ý khi sử dụng cây chìa vôi

Chìa vôi là cây thuốc nam lành tính, không tìm thấy tài liệu Đông y nào ghi nhận tác dụng phụ của nó. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm dân gian, để đạt hiệu quả điều trị cao nhất, cần lưu ý như sau:

• Trong quá trình sử dụng, hạn chế ăn nhiều đậu xanh, rau muống, măng, cà.
• Liều lượng dùng trung bình 30g – 40g/ngày.
• Không dùng cho phụ nữ có thai, phụ nữ đang cho con bú, trẻ sơ sinh còn thiếu tháng.
• Để đạt hiệu quả cao nhất khi điều trị cần kết hợp với chế độ sống lành mạnh, ăn uống tập luyện điều độ.
• Tác dụng của thuốc nam thường đến chậm, chìa vôi cũng không ngoại lệ, do đó đòi hỏi người bệnh cần dùng lâu dài để thấy hiệu quả.

Mua cây chìa vôi ở đâu tại Tp HCM? Giá bao nhiêu?

Để mua được cây chìa vôi chất lượng, đem lại hiệu quả tối đa trong việc điều trị bệnh, bạn cần tham khảo kinh nghiệm từ người quen đã mua, hoặc tìm mua tại những địa chỉ uy tín, có thương hiệu.

Chúng tôi Omega Việt Nam tự tin là địa chỉ bán cây chìa vôi khô chất lượng, nguồn gốc rõ ràng, thu hái và phơi khô hoàn toàn tự nhiên, không qua trung gian nên giá rẻ hơn so với thị trường. 

Bạn vừa đọc xong bài viết: “Cây chìa vôi: Công dụng, bài thuốc và cách dùng hiệu quả”. Hy vọng, qua bài viết mà chúng tôi chia sẻ, bạn đã biết cách tận dụng các cây thuốc quý dễ tìm quanh vườn nhà để cải thiện sức khỏe. Nếu thấy thông tin hữu ích hãy chia sẻ cho mọi người cùng biết nhé.

Bạn cần mua cây chìa vôi hãy liên hệ: