Không chỉ trang bị kiến thức, kỹ năng tự vệ an toàn, những cuốn sách còn giúp các em học sinh phòng tránh nguy cơ trở thành nạn nhân của bạo lực học đường.
Bạo lực học đường đang trở thành mối quan tâm, lo lắng của toàn xã hội. Nó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe, tính mạng, tâm lý, việc học tập cũng như các mối quan hệ của nạn nhân bị bạo lực.
Trang bị kiến thức kỹ năng chống bạo lực học đường
Cẩm nang phòng chống bạo lực học đường cho học sinh trung học, do TS Trịnh Thị Anh Hoa chủ biên, giúp học sinh trung học có những kiến thức và kỹ năng cần thiết để phòng chống có hiệu quả nạn bạo lực học đường.
Sách cung cấp cho các em, thầy cô giáo, phụ huynh một số kiến thức cơ bản như: Khái niệm bạo lực học đường; đặc điểm nạn nhân, thủ phạm gây bạo lực học đường; các hình thức bạo lực học đường; nguyên nhân, hậu quả của bạo lực học đường…
Đặc biệt, sách hướng dẫn cho các em những kỹ năng để ứng phó khi bị bạo lực học đường, đưa ra một số tình huống thực tiễn để các em luyện tập, tìm cách ứng xử, giải quyết phù hợp.
Bên cạnh đó, sách còn cung cấp thêm những quy định của pháp luật về xử phạt đối với các hành vi bạo lực cũng như chính sách của Nhà nước trong việc bảo vệ trẻ em và xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, không bạo lực.
| |
| Cẩm nang phòng chống bạo lực học đường cho học sinh trung học do TS Trịnh Thị Anh Hoa chủ biên. Ảnh: M. C. |
Cũng nhằm mục đích giúp các em học sinh phòng tránh bạo lực học đường, sách Cẩm nang phòng, chống bạo lực học đường do PGS.TS Nguyễn Thị Toan chủ biên trang bị những kỹ năng sống cơ bản để có thể phòng vệ bạo lực từ xa, biết giải quyết những bất đồng, những vấn đề của chính bản thân hay các mối quan hệ bạn bè.
Sách gồm 3 chương: Chương I: Thiết lập những mối quan hệ thân thiện trong trường học gồm kỹ năng giúp học sinh hình thành những mối quan hệ hài hòa, thân thiện với mọi người xung quanh, giảm thiểu bất hòa trong giao tiếp với bạn bè, ngăn chặn nguy cơ bạo lực học đường xảy đến.
Chương II, "Những bất đồng của tôi với bạn" trang bị cho học sinh những kỹ năng nhằm giải quyết những vấn đề của chính bản thân các em hay những vấn đề phát sinh trong mối quan hệ của các em với bạn bè.
Chương III, "Hòa giải những bất đồng của tôi với bạn" trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết để giải quyết hệ lụy của bạo lực học đường.
Thông qua những hoạt động khám phá kỹ năng, tổ chức trò chơi, câu chuyện để suy ngẫm, tình huống cụ thể và hoạt động thực hành, trải nghiệm, sách giúp các em tiếp cận kỹ năng và biết cách ứng dụng kỹ năng đó để phòng, tránh bạo lực học đường.
| |
| Sách Cẩm nang phòng, chống bạo lực học đường do PGS.TS Nguyễn Thị Toan chủ biên. Ảnh: MC. |
Xây dựng cách ứng xử phù hợp để bảo vệ chính mình
Trong những vấn đề nổi cộm hiện nay, bạo lực học đường và xâm hại tình dục trẻ em là hai vấn nạn được quan tâm. Ngày càng có nhiều sự việc đau lòng diễn ra, để lại thương tổn sâu sắc về thể chất cũng như tâm lý cho trẻ nhỏ.
Với hy vọng và mong mỏi bảo vệ trẻ em trước tình trạng bạo lực học đường và xâm hại tình dục, trang bị cho trẻ kiến thức, kỹ năng tự vệ an toàn, phòng tránh nguy cơ trở thành nạn nhân của vấn nạn trên, nhóm tác giả gồm PGS.TS Huỳnh Văn Sơn [chủ biên], Nguyễn Hoàng Xuân Huy, Nguyễn Thị Bích Thảo cho ra mắt 3 cuốn sách: Kỹ năng phòng chống bạo lực học đường, Kỹ năng phòng tránh xâm hại cho trẻ mầm non và Kỹ năng phòng tránh xâm hại cho học sinh tiểu học.
Kỹ năng phòng chống bạo lực học đường gồm 4 phần, tập hợp những câu chuyện, tình huống gần gũi được trình bày dưới dạng trực quan, sinh động và hấp dẫn. Sách cũng cung cấp những thông tin bổ ích về bạo lực học đường, giúp nhận diện những hành vi bạo lực trong môi trường học đường, hiểu được nguyên nhân và cách phòng tránh bạo lực không chỉ trong trường học mà ngoài cuộc sống.
Sách được viết bằng chính những trải nghiệm khi quan sát hoạt động của các em trong môi trường học đường và những kinh nghiệm tham vấn trực tiếp về các tình huống học đường của chính các em trong nghề tham vấn tâm lý.
| |
| Sách Kỹ năng phòng chống bạo lực học đường. Ảnh: M. C. |
Kỹ năng phòng tránh xâm hại cho trẻ mầm non và Kỹ năng phòng tránh xâm hại cho học sinh tiểu học tập hợp những câu chuyện kể ngắn gọn, tình huống trẻ và học sinh gặp phải trong đời sống, song song với chỉ dẫn, gợi ý ngắn gọn giúp trẻ dễ dàng thực hiện.
Từng bài học thú vị được trình bày qua những màu sắc nhẹ nhàng, sinh động, cùng phần hình vẽ với những đường nét, mảng khối rõ ràng, thu hút người đọc tự khám phá, trải nghiệm và tiếp nhận việc giáo dục giới tính, kỹ năng bảo vệ bản thân một cách nhẹ nhàng, tự nhiên.
Không chỉ xem, đọc, chơi trò chơi, trẻ còn được kể chuyện, giúp đỡ bạn, chia sẻ với bạn hay người khác để bảo vệ bản thân mình. Đặc biệt, phụ huynh và người lớn cũng có thể giúp sức, cùng con em thực hiện các hoạt động này, thể hiện sự gắn kết, giữa các thành viên gia đình, góp phần hình thành kỹ năng bảo vệ bản thân, phòng chống xâm hại cho trẻ.
Bạo lực học đường là một vấn đề rất nghiêm trọng, các bậc cha mẹ nên lưu ý và quan tâm đến con mình nhiều hơn, bài biết dưới đây sẽ giúp các cha mẹ cùng con đối phó với nạn bạo lực học đường nhé!
Bạo lực học đường nó tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau, có thể là hành động đánh đập, hay bằng những lời nói miệt thị, đe dọa, tấn công bằng tâm lý, cảm xúc của nạn nhân. Nhất là với sự phát triển của mạng xã hội, hành vi bắt nạt hay bạo lực học đường có thể xảy ra ở ngoài giờ học, thông qua các tin nhắn hay các bài đăng trên Facebook….
Những hành vi này sẽ dễ gây tổn thương về thể chất lẫn tâm lý của con, để đối phó được với tình trạng này là bạn phải nhận biết được dấu hiệu khi con mình bị bạo lực học đường:
Bạo lực học đường không phải lúc nào cũng là thể chất, StopBullying.gov là một trang web về bắt nạt được lưu trữ bởi chính phủ Hoa Kỳ, trang web này cung cấp định nghĩa rõ ràng về bắt nạt hay bạo lực học đường như sau:
- Bắt nạt là hành vi hung hăng, không mong muốn của trẻ em trong độ tuổi đi học liên quan đến sự mất cân bằng quyền lực hoặc nhận thức. Hành vi được lặp lại theo thời gian, cả những đứa trẻ bị bắt nạt hay bắt nạt người khác đều có thể gặp phải những vấn đề nghiêm trọng, để được coi là bắt nạt, hành vi phải hung hãn gây tổn hại cho người khác.
- Mất cân bằng quyền lực: Những đứa trẻ hay bắt nạt sử dụng sức mạnh của mình chẳng hạn như sức mạnh thể chất, khả năng tiếp cận thông tin đáng xấu hổ hoặc sự nổi tiếng để kiểm soát hoặc làm hại người khác. Sự mất cân bằng quyền lực có thể thay đổi theo thời gian và trong các tình huống khác nhau, ngay cả khi chúng liên quan đến cùng một người.
- Lặp lại: Hành vi bắt nạt có khả năng xảy ra nhiều lần, bao gồm các hành động như đe dọa, tung tin đồn, tấn công ai đó bằng lời nói hoặc thể chất và cố ý loại trừ ai đó khỏi nhóm.
Bắt nạt là những hành vi hung hăng, xấu tính và không mong muốn xảy ra hằng ngày với một đứa trẻ khi đến trường.
Bạo lực học đường đặc biệt là đối với trẻ em, cần được can thiệp ngay lập tức, nếu con bạn đột nhiên không còn muốn đến trường nữa hay chúng muốn bỏ một hoạt động nào đó tại trường, thì các bậc phụ huynh nên ngồi xuống và hỏi con xem đã có điều gì xảy ra với con khi ở trường. Hãy nhẹ nhàng và dùng tất cả những cử chỉ hành động quan tâm của bạn để con có thể mở lòng với bạn, vì bạn không thể nào biết được con mình có phải là một nạn nhân trong bạo lực học đường hay không, trừ khi con mở lòng và chia sẻ những gì đang xảy ra với con.
Một số trẻ sẽ nói dối không chia sẻ ngay lập tức vì cảm thấy xấu hổ khi bị bắt nạt, chúng không nói với cha mẹ vì sợ, lo lắng rằng nếu chúng kể có thể sẽ bị chịu những cơn hành hạ nhiều hơn. Đây cũng là mối quan tâm lớn của các bậc phụ huynh, bất kỳ sự can thiệp nào cũng phải có hiệu quả trong việc loại bỏ mối đe dọa của kẻ bắt nạt, ngược lại nếu làm cho hành vi của kẻ bắt nạt trở nên tồi tệ hơn thì việc can thiệp coi như thất bại.
Trao đổi với lãnh đạo nhà Trường
Phụ huynh nên nói chuyện với ban lãnh đạo nhà trường, chẳng hạn như giáo viên, hoặc hiệu trưởng khi tình huống bắt nạt xảy ra. Nếu trường hợp bắt nạt xảy ra ở trường, phải thông báo cho lãnh đạo nhà trường để họ có thể can thiệp.
Hầu hết các trường học đều có các chính sách và quy trình để xử lý những kẻ bắt nạt. Những điều như vậy có thể bao gồm việc tách học sinh ra để chúng không tiếp xúc với nhau nữa. Giáo viên và hiệu trưởng có thể phải thực hiện các biện pháp, chẳng hạn như đuổi khỏi lớp hoặc đình chỉ học, mà phụ huynh và học sinh bắt nạt đó phải biết rõ nếu vẫn tiếp tục hành vi của mình.
Trong nhiều trường hợp, loại bỏ cơ hội tiếp xúc của học sinh là cách tốt nhất để ngăn chặn hành vi bắt nạt. Nếu kẻ bắt nạt không có cơ hội tiếp xúc hoặc giao tiếp với nạn nhân, hành vi bắt nạt của họ sẽ bị dừng lại.
Phụ huynh không thể kiểm soát nơi học sinh ngồi trong lớp, tuy nhiên nhà trường có thể thay đổi chỗ ngồi. Cha mẹ nên nói chuyện với nhà trường về hành vi bắt nạt để đảm bảo rằng các biện pháp can thiệp thích hợp được thực hiện, bao gồm cả việc tách kẻ bắt nạt ra khỏi nạn nhân của chúng.
Trao đổi với cha mẹ của đối tượng bắt nạt con mình
Cha mẹ là người bênh vực con cái. Nếu cha mẹ không đứng ra bảo vệ con mình thì ai chịu? Khi để lộ tình huống bị bắt nạt của trẻ, cha mẹ cần xem xét thông tin một cách nghiêm túc.
Thật không may, nhiều bậc cha mẹ của những kẻ bắt nạt không muốn thừa nhận rằng con họ là một kẻ bắt nạt. Điều đó có thể thấy như họ đã thất bại khi làm cha mẹ, khi một đứa trẻ bị bắt nạt, có thể liên hệ với cha mẹ của kẻ bắt nạt để được can thiệp. Cha mẹ của kẻ bắt nạt có thể cho rằng đó là lỗi của đứa trẻ khác, hoặc họ có thể khăng khăng rằng con họ vô tội.
Đây là lý do tại sao nên can thiệp tại trường nếu có thể. Cha mẹ phải vận động để bảo vệ con cái của họ vì bắt nạt có thể để lại những vết sẹo về tinh thần, cảm xúc. Nên nhanh chóng kết thúc nạn bạo lực học đường càng sớm càng tốt.
Trẻ bị bắt nạt có thể bị trầm cảm và lo lắng, việc bắt nạt đang diễn ra có thể ảnh hưởng lâu dài đến tinh thần và cảm xúc của trẻ. Trung tâm Tài nguyên Phòng chống tự tử trích dẫn nghiên cứu cho thấy rằng cả những kẻ bắt nạt và nạn nhân của chúng đều có nguy cơ tự tử cao hơn. Trong những năm gần đây, tình trạng tự tử ngày càng gia tăng ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Bao gồm cả bắt nạt trên mạng, là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng tự tử.
Tất cả các bậc cha mẹ nên xem xét, can thiệp và quan tâm đến con của mình khi chúng đang trở thành nạn nhân trong bạo lực học đường, vì nó nghiêm trọng thậm chí dẫn đến chết người. Các trường học cũng nên quan tâm đến học sinh của mình nhiều hơn và đưa ra các chính sách hợp lý để giải quyết khi gặp vấn đề này.
Không phải tất cả trẻ em đều muốn nói với cha mẹ rằng chúng đang bị bắt nạt. Cha mẹ nên biết về những thay đổi hành vi ở con mình, chẳng hạn như trầm cảm, lo lắng, buồn bã, mất hứng thú với các hoạt động hoặc trường học, các vấn đề về ngủ, không ăn, cáu kỉnh và ủ rũ. Nếu con bạn thể hiện bất kỳ hành vi nào trong số những hành vi này trong khoảng thời gian từ hai tuần trở lên, thì đó là lúc bạn nên nói chuyện với trẻ về những gì đang xảy ra trong cuộc sống của chúng.
Cha mẹ nào nghi ngờ con của mình bị bắt nạt ở trường thì hãy ngồi tâm sự với con, giải thích cho con về hành vi bắt nạt trông như thế nào, đưa ra một số ví dụ đã xảy ra trong cuộc sống của chính mình. Hãy cho trẻ biết rằng nếu chúng thấy những đứa trẻ khác bị bắt nạt hoặc nếu chúng đang bị bắt nạt, thì cần nói ngay với người lớn. Khi đứa trẻ tin rằng việc kể có thể giúp ích cho tình huống, thì đứa trẻ đó có khả năng sẽ nói về trường hợp của chúng.
Nếu con bạn bị bắt nạt, bạn nên can thiệp ngay và giúp chúng, có thể không chỉ thông qua sự can thiệp trong nhà trường mà còn bằng cách giúp con đối phó với các tình huống. Bước đầu tiên là nói chuyện, để con có thể cởi mở và nói về những sự việc đang xảy ra, bạn có thể giúp con đưa ra các chiến lược ngăn chặn hành vi bị bắt nạt.
Dưới đây là một số cách mà bạn có thể giúp con mình đối phó với kẻ bắt nạt:
- Khuyên con tránh tiếp xúc với kẻ bắt nạt: Nếu con không tiếp xúc với kẻ bắt nạt, thì việc bắt nạt thường dừng lại hay giảm bớt đi. Đây thường là lý do tại sao cần có sự can thiệp của nhà trường để những đứa trẻ tránh gặp và tiếp xúc với nhau. Nếu hành vi bắt nạt trên mạng đang diễn ra [ví dụ: con bạn đang bị bắt nạt trên mạng xã hội] thì bạn có thể cần phải chặn người đang bắt nạt mình hoặc tạm dừng tài khoản của con.
- Khuyên con nên tránh xa: Nhiều kẻ bắt nạt phát triển mạnh về phản ứng, phản ứng từ người bị bắt nạt là yếu tố thúc đẩy hành vi của họ. Họ có thể làm điều đó để khiến người khác cười, hay họ làm điều đó để cảm thấy có quyền lực đối với nạn nhân. Nếu phản ứng của người bị bắt nạt biến mất, thì kẻ bắt nạt có thể trở nên ít quan tâm hơn. Bạn nên khuyên con bạn không giao du với kẻ bắt nạt. Bỏ đi và không phản ứng là một cách tốt để xử lý kẻ bắt nạt.
- Cho con biết là luôn được trợ giúp từ gia đình hay nhà trường: Mỗi đứa trẻ nên cảm thấy an tâm khi có bất cứ chuyện gì xảy ra sẽ luôn được giúp đỡ từ cha mẹ hay các giáo viên trên trường học. Cha mẹ nên thường xuyên tâm sự với con vào các giờ rãnh rỗi, giúp con hiểu rõ hơn về cách tự bảo vệ bản thân và có chuyện gì xảy ra hãy báo ngay cho người thân để nhận được sự giúp đỡ.
- Xây dựng sự tự tin của con: Thông thường, kẻ bắt nạt chọn bắt nạt một ai đó vì họ thấy người đó là mục tiêu yếu ớt hoặc dễ dàng. Lần khác, một đứa trẻ được chọn vì có điều gì đó khác biệt về chúng. Xây dựng sự tự tin và lòng tự trọng của con bạn là điều quan trọng để giúp chúng chuẩn bị đối phó với hành vi bắt nạt trong tương lai. Mọi tình huống đều khác nhau nhưng nếu con của bạn có điều gì đó khiến chúng khác biệt hoặc nổi bật so với những người khác, thì chúng có thể chuẩn bị để xử lý tình huống tốt hơn.
- Khuyến khích con có những tình bạn tích cực: Trẻ em và thanh thiếu niên cần những mối quan hệ bình đẳng. Điều này giúp họ sống một cuộc sống cân bằng và lành mạnh. Một đứa trẻ không có các mối quan hệ bạn bè và bạn bè đồng trang lứa có nhiều khả năng trở thành mục tiêu của những kẻ bắt nạt. Khuyến khích con bạn kết bạn với những người khác tích cực và tốt bụng. Giúp con bạn phát triển những kỹ năng này.
Một trong những điều tồi tệ nhất mà cha mẹ có thể làm khi con của họ bị bắt nạt là họ sẽ nói “cứng rắn lên” hoặc “chúng chỉ là trẻ con”. Không xem xét hoàn cảnh của con một cách nghiêm túc và không giúp đỡ con, cha mẹ phải sẵn sàng không chỉ lắng nghe con mình và cho phép chúng bộc lộ mọi thứ một cách cởi mở mà còn phải sẵn sàng giúp đỡ con mình.
Nếu con bạn đến với bạn vì chúng đang bị bắt nạt, thì hãy nghiêm túc xem xét tình huống. Hậu quả lâu dài của hành vi bắt nạt không phải là điều bạn muốn đối phó trong tương lai. Hãy đối phó với tình huống trong tầm tay để tình trạng bắt nạt có thể chấm dứt ngay hôm nay.
Hãy chuẩn bị để thực hiện hành động nghiêm túc. Nếu hiệu trưởng trường của bạn không xem xét tình hình một cách nghiêm túc, thì hãy đưa nó lên cấp độ tiếp theo. Thông báo cho hội đồng nhà trường hoặc ban giám hiệu nhà trường về những gì đang xảy ra. Nói lên sự thật và cho họ biết bạn muốn hành vi bắt nạt chấm dứt ngay lập tức.
Nếu nhà trường không thực hiện bất kỳ hành động nào và kẻ bắt nạt vẫn tiếp tục là mối đe dọa đối với con bạn, thì hãy chuẩn bị để con chuyển trường học, bạn có thể bảo vệ con mình khỏi bị tổn hại. Trên tất cả, nhiệm vụ của chúng ta với tư cách là cha mẹ là bảo vệ con cái của chúng ta.
Bạo lực học đường, đặc biệt đối với trẻ em, là một vấn đề nghiêm trọng cần được giải quyết càng sớm càng tốt. Nó có thể mang lại những tổn thương về tâm lý và thể chất lâu dài cho con bạn nếu bạn không hành động ngay lập tức. Vai trò chính của bạn với tư cách là cha mẹ phải bảo vệ con bạn khỏi bị tổn hại. Bài viết trên này có thể giúp bạn giúp con bạn đối phó với những kẻ bắt nạt để giúp chúng thoát khỏi nguy cơ bị tổn hại.
Bài viết khác liên quan đến Những cách nuôi dạy con nên người- 7 Cách giúp cha mẹ nuôi dạy con không nói dối và trung thực