Bố cục trong văn bản lớp 7 phần luyện tập năm 2024
Giao diện mới của VnDoc Pro: Dễ sử dụng hơn - chỉ tập trung vào lớp bạn quan tâm. Vui lòng chọn lớp mà bạn quan tâm: Lưu và trải nghiệm Show LuyenThi123.Com - a product of BeOnline Co., Ltd. (Cty TNHH Hãy Trực Tuyến) Giấy phép ĐKKD số: 0102852740 cấp bởi Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội ngày 7/8/2008 Giấy phép cung cấp dịch vụ mạng xã hội học tập trực tuyến số: 524/GP-BTTTT cấp ngày 24/11/2016 bởi Bộ Thông Tin & Truyền Thông Tel: 02473080123 - 02436628077 (8:30am-9pm) | Email: [email protected] Địa chỉ: số nhà 13, ngõ 259/9 phố Vọng, Đồng Tâm, Hai Bà Trưng, Hà Nội. a, Nội dung trong đơn cần sắp xếp theo trật tự nhất định, không thể tùy thích muốn ghi nội dung nào trước cũng được. - Không thể viết lí do em xin vào Đội trước rồi mới khai họ tên, địa chỉ - Cũng như không thể hứa tiếp tục phấn đấu rồi mới nêu lí do vào Đội -> không đúng trình tự, quy trình về viết đơn b, Khi xây dựng văn bản, ta phải quan tâm đến bố cục vì có như vậy, văn bản mới có trình tự hợp lí, giúp ta đạt được mục đích giao tiếp 2. Những yêu cầu về bố cục trong văn bản - Hai câu chuyện trong SGK tr. 29 có bố cục không hợp lí. Các sự việc được kể không theo trình tự, không thể hiện rõ mục đích giáo huấn và gây cười - Cách kể chuyện ở (1) bất hợp lí ở chỗ: sự việc quen ngồi đáy giếng tạo cho ếch tính chủ quan, coi trời bằng vung kể sau sự việc nó ra ngoài giếng. + Câu chuyện không liên quan tới việc “con trâu trở thành bạn của nhà nông” - Câu chuyện (2) không làm rõ được tính cách của hai người: + Anh chàng nào cũng cố khoe phần mình, không thèm chú ý đến người khác + Mặt khác câu chuyện không làm bật ra tiếng cười khi anh áo mới, anh lợn cưới cố thêm những yếu tố không bản chất vào câu hỏi và câu hỏi 3. Các phần của bố cục a, - Phần Mở bài có nhiệm vụ giới thiệu đối tượng miêu tả - Phần thân bài có nhiệm vụ miêu tả các đặc điểm của đối tượng - Phần kết bài có nhiệm vụ nhìn lại một cách tổng quát đối tượng được miêu tả b, Nhiệm vụ của các phần trong bố cục cần phân biệt với nhau rõ ràng. Nếu không sẽ có sự lộn xộn trong văn bản c, Phần mở bài không phải là sự tóm tắt phần thân bài, kết bài không phải sự lặp lại của mở bài. Bởi vì: + Mở bài có vai trò giới thiệu, đặt vấn đề, phần thân bài giải quyết vấn đề và phần kết bài để chốt lại vấn đề. + Các phần có quan hệ tương hỗ lẫn nhau, cùng thống nhất thể hiện một chủ đề, nội dung nhất định nhưng chúng độc lập, không trùng nhau d, Không đồng tình với quan điểm được đưa ra bởi lẽ, các phần trong một bài văn có liên quan chặt chẽ tới nhau, nếu bỏ đi, văn bản sẽ mất cân đối, thiếu trình tự, thiếu thống nhất III. Luyện tập Bài 1 (trang 30 sgk ngữ văn 7 tập 1) Nếu một bài văn khi sắp xếp thứ tự, trình tự không hợp lý sẽ dẫn tới việc nội dung bài viết, lời nói không được hiểu đúng đắn, cặn kẽ + Học sinh thi hùng biện về vấn đề an toàn giao thông, ô nhiễm môi trường, tiết kiệm năng lượng + Học sinh trình bày về kinh nghiệm học tập của bản thân + Đơn từ cũng cần trình bày theo thứ tự nhất định Bài 2 (trang 30 sgk ngữ văn 7 tập 1) Bố cục văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” + Mở bài (Từ đầu… vì khóc nhiều): Việc chia đồ chơi của hai anh em + Thân bài (tiếp… khuân đồ đạc lên xe): Tâm trạng của hai anh em trước ngày chia tay + Kết bài (phần còn lại): Phút chót của cuộc chia tay Bài 3 (trang 30 sgk ngữ văn 7 tập 1) Phần bố cục của bạn khá rành mạch. Tuy nhiên cần sửa phần nội dung: + Cần bổ sung phần kinh nghiệm học tập + Bỏ ý “Nêu thành tích hoạt động Đội và thành tích văn nghệ của bản thân” không nằm trong kinh nghiệm học tập Phần kết bài cần có phần chốt vấn đề, kinh nghiệm học tập bạn muốn chia sẻ là gì, sau đó mới chúc hội nghị thành công Hình minh họa (Nguồn: Internet) 3. Bài viết 'Bố cục trong văn bản' số 3QUAN ĐIỂM CẦN NHỚ - Việc viết văn bản không thể làm một cách tùy tiện, mà phải có bố cục rõ ràng. Bố cục là sự sắp xếp, bài trí các phần, đoạn văn theo một trật tự logic và có hệ thống. - Điều kiện để bố cục trở nên hợp lý và rành mạch: Nội dung của các phần, đoạn văn phải có sự thống nhất, và giữa chúng cũng phải có sự phân biệt rõ ràng. Trình tự xếp đặt các phần, đoạn văn phải hỗ trợ tốt cho việc giao tiếp với người đọc. - Một văn bản thường được cấu trúc bởi ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.
2. Yêu cầu về bố cục trong văn bản.
3. Các phần cơ bản của bố cục
II. Thực hành Câu 1 trang 30 SGK Ngữ văn 7 tập 1: Những ví dụ thực tế: cuộc thi hùng biện, viết đơn đề đạt nguyện vọng tham gia câu lạc bộ, đề bạt nguyện vọng lên cấp trên… Câu 2 trang 30 SGK Ngữ văn 7 tập 1: Mở bài (từ đầu…khóc nhiều): khai mạc bằng cảnh mẹ hai anh em bắt chia đồ chơi Thân bài: ngừng lại để kể về quá khứ, sau đó quay trở lại hiện tại để kể về cảnh chia tay đầy xúc động giữa Thủy và cô giáo, bạn bè và Thành. Kết bài : kết thúc bằng hình ảnh Thành nhìn theo chiếc xe mất mát khi em trèo lên và chiếc xe rồ máy chạy đi, biến mất. \=> Bố cục này rất sắp xếp mạch lạc và hấp dẫn. Tuy nhiên, vẫn có thể thay đổi bố cục khác mà vẫn đảm bảo tính toàn vẹn và sự cuốn hút. Câu 3 trang 30 SGK Ngữ văn 7 tập 1: Bố cục trên đã hợp lý với đủ các phần cơ bản và cần thiết trong một văn bản. Cần chú ý đến nội dung của từng phần để đảm bảo sự hợp lý và chặt chẽ. Hình minh họa (Nguồn: Internet) 2. Bài viết 'Bố cục trong văn bản' số 2
1. Bố cục của văn bản - Viết đơn gia nhập Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh cần sắp xếp nội dung thành một trật tự nhất định. - Không tùy tiện ghi nội dung, vì vậy văn bản cần phải được viết theo bố cục rõ ràng hợp lý để người đọc dễ hiểu.
2. Những yêu cầu về bố cục trong văn bản
- Câu chuyện (1): Đoạn văn thứ nhất: Ếch coi trời bằng vung kể trước, lý do kể sau: ếch quen sống trong đáy giếng. Đoạn văn thứ hai: Câu cuối ở đoạn thứ nhất đang nói về việc: trời mưa làm nước trong giếng tràn bờ đưa ếch ra ngoài. Những câu đầu tiên của đoạn thứ hai: kể về lúc con ếch ở bên trong giếng. Kết thúc đoạn thứ hai: nhắc đến việc con trâu trở thành bạn của nhà nông. - Câu chuyện (2): Đoạn thứ nhất: Kể về anh tính hay khoe, có chiếc áo mới liền đứng ngoài cổng để khoe với người qua đường. Đoạn thứ hai: Nói kết quả trước: khoe được áo, nói lý do sau: anh tính khoe chạy qua hỏi về con lợn cưới của mình.
3. Các phần bố cục
- Tự sự Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc Thân bài: Kể lại diễn biến sự việc Kết bài: Kết quả của sự việc - Miêu tả: Mở bài: Giới thiệu sự vật, sự việc được miêu tả Thân bài: Tả chi tiết sự vật, sự việc đó. Kết bài: Cảm nghĩ của người viết về sự vật, sự việc đó.
\=> Tổng kết: - Văn bản không được viết tùy tiện mà phải có bố cục rõ ràng. Bố cục là sự sắp xếp các phần, đoạn theo một trình tự, một hệ thống rành mạch và hợp lí. - Điều kiện để bố cục rành mạch và hợp lí: Nội dung các phần, đoạn trong văn bản phải thống nhất, chặt chẽ với nhau; đồng thời, giữa chúng lại phải có sự phân biệt rạch ròi. Trình tự sắp xếp các phần, đoạn phải giúp cho người viết (người nói) dễ dàng đạt được mục đích giao tiếp đã đặt ra. - Văn bản thường được xây dựng theo một bố cục gồm ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. II. Luyện tập Câu 1. * Ví dụ: Bài văn tả khung cảnh trường em trong ngày khai giảng. ‘ - Mở bài: Cần giới thiệu đối tượng miêu tả: khung cảnh trường em trong ngày khai giảng. - Thân bài: Miêu tả theo một trình tự cụ thể về không gian hoặc thời gian. Trước buổi lễ: Từ cổng vào sân trường, đến các dãy phòng học và trung tâm là sân khấu. Trong buổi lễ: Miêu tả khung cảnh trên sân khấu và dưới sân trường là chủ yếu. Kết thúc buổi lễ: Miêu tả khái quát toàn bộ khung cảnh. - Kết bài: Cảm xúc của em sau buổi lễ. * Chú ý đến hình thức: Sự liên kết giữa các câu văn, đoạn văn cần được duy trì. Nội dung toàn bài phải thống nhất. \=> Xây dựng văn bản theo bố cục giúp người đọc hiểu toàn bộ nội dung. Câu 2. - Bố cục của văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê: Bao gồm 3 phần Phần 1: Từ đầu đến “hiếu thảo như vậy”. Cảnh hai anh em chia đồ chơi. Phần 2. Tiếp theo đến “ươm trùm lên cảnh vật”. Cuộc chia tay của hai anh em với thầy cô và bạn bè. Phần 3. Còn lại. Cuộc chia tay của hai anh em. - Bố cục đã tạo được sự hợp lí, rành mạch. Việc thay đổi theo một bố cục khác là không cần thiết. Câu 3. - Bố cục trong SGK còn chưa rành mạch và hợp lý. - Lý do: Các phần đều còn thiếu một số ý quan trọng. - Bổ sung: 1. Mở bài: - Chào mừng… - Giới thiệu tên, tuổi và trường lớp 2. Thân bài Loại bỏ phần (4) Nêu thành tích hoạt động Đội và thành tích văn nghệ của bản thân. Báo cáo về hoạt động học tập không cần báo cáo thành tích các hoạt động ngoại khóa. 3. Kết bài - Tóm tắt nội dung vừa trình bày: Gồm mấy phần chính. - Mở rộng: Định hướng mới mà bản thân sắp thực hiện. - Chúc Hội nghị thành công. * Bài tập ôn luyện: Xác định bố cục cho đoạn văn kể về một kỉ niệm đáng nhớ. Gợi ý: Học sinh cần xây dựng được bố cục ba phần: mở bài, thân bài và kết bài cho bài văn trên. * Mở bài - Giới thiệu về kỉ niệm đáng nhớ đó là gì? (được thầy cô khen, bị hiểu lầm, nói dối cha mẹ…) - Ấn tượng chung của em về kỉ niệm ấy (vui vẻ, hạnh phúc, xấu hổ…) * Thân bài 1. Hoàn cảnh diễn ra kỷ niệm: - Kỷ niệm đó diễn ra khi nào? - Liên quan đến ai? 2. Diễn biến câu chuyện: - Nêu mở đầu câu chuyện và diễn biến như thế nào - Trình bày đỉnh điểm của câu chuyện - Thái độ, tình cảm của nhân vật trong chuyện 3. Kết thúc câu chuyện - Câu chuyện kết thúc như thế nào - Nêu suy nghĩ và cảm nhận của bạn qua câu chuyện. * Kết bài - Bài học em nhận ra sau kỷ niệm đó. Hình ảnh minh họa (Nguồn: Internet) 4. Bài soạn 'Cấu trúc trong văn bản' số 5Cấu trúc và yêu cầu về cấu trúc trong văn bản 1. Cấu trúc của văn bản
2. Yêu cầu về cấu trúc trong văn bản
- VB (1): Ếch sống trong giếng → thấy trời bé tí → oai với bọn cua ốc → trời mưa, ra ngoài → quen thói nhảy nháo → bị trâu giẫm bẹp. - VB (2): Ở đoạn 2, nói về lý do trước khi về sự việc khoe được áo mới. 3. Các phần của cấu trúc
Các phần trong bài Văn bản miêu tả Văn bản tự sự Mở Bài Giới thiệu cảnh được miêu tả Giới thiệu chung về sự việc Thân Bài Tả chi tiết cảnh vật, đối tượng Kể diễn biến sự việc Kết Bài Thường nêu cảm nghĩ Kể lại kết cục sự việc
Luyện tập Câu 1 (trang 30 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1): Những ví dụ: - Câu chuyện Lợn cười áo mới và Ếch ngồi đáy giếng được đưa vào phần I. - Trong thực tế: Kể chuyện em đi học muộn: + Đoạn văn chưa có cấu trúc rõ ràng: 'Em đi học bằng xe đạp. Mọi người đi sát nhau, em vô tình bị ngã. Ngày hôm qua em đã đến trường muộn. Đường thì rất đông, xe cộ nhiều. Vì thế em bị muộn học.' → Đoạn văn đã sửa lại: 'Ngày hôm qua em đã đến trường muộn. Đường thì rất đông, xe cộ nhiều. Em đi học bằng xe đạp. Mọi người đi sát nhau, em vô tình bị ngã. Vì thế em bị muộn học.' Câu 2 (trang 30 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1): Cấu trúc của truyện 'Cuộc chia tay của những con búp bê': - Mở bài: Cảnh hai anh em chia đồ chơi (hiện tại) - Thân bài: Trở lại quá khứ - chia tay lớp học. - Kết bài: Hai anh em chia tay nhau (hiện tại) * Cấu trúc này khá rành mạch và hợp lý. Một cách khác, có thể kể theo thứ tự thời gian từ quá khứ đến hiện tại,... Câu 3 (trang 30 SGK Ngữ Văn 7 Tập 1): Cấu trúc khá rành mạch, nhưng chưa hoàn toàn hợp lý. Ở Mở bài, nên thêm phần giới thiệu họ tên, đề tài báo cáo sau lời chào. Thân bài nên bỏ phần (4). Kết bài nên trình bày khái quát những nội dung vừa nói và gợi mở định hướng. Hình ảnh minh họa (Nguồn: Internet) 5. Bài giảng 'Sắp xếp trong văn bản' số 4
Câu 1 - Trang 28 Sách Giáo Khoa Bố cục của văn bản
Câu 2 - Trang 29 Sách Giáo Khoa Những nguyên tắc về bố cục trong văn bản Đọc hai câu chuyện: (1) Con ếch thích coi trời bằng vung, sống ở giếng. Một ngày, trời mưa nước giếng tràn, ếch thoát ra nhưng bị giẫm bẹp. (2) Anh chàng khoe áo mới, chờ ai khen nhưng chẳng ai để ý. Đến khi anh ta tự khen, mọi người mới chú ý.
Trả lời
Câu 3 - Trang 29 Sách Giáo Khoa Các phần trong bố cục
Trả lời
PHẦN LUYỆN TẬP Câu 1 - Trang 30 Sách Giáo Khoa Ví dụ về việc sắp xếp ý thuyết phục trong lời nói hoặc văn bản. Thử thay đổi cách kể câu chuyện về Hai con dê: cách a, chuyện khó hiểu; cách b, chuyện dễ hiểu vì sắp xếp theo thứ tự thời gian. Câu 2 - Trang 30 Sách Giáo Khoa Bố cục của truyện Cuộc chia tay của những con búp bê và khả năng thay đổi. Bố cục gồm Mở bài, Thân bài, Kết bài đã rành mạch và hợp lí. Có thể thay đổi nhưng vẫn cần đảm bảo tính logic và sự liên kết của câu chuyện. Câu 3 - Trang 30 Sách Giáo Khoa Báo cáo kinh nghiệm học tập tại Hội nghị học tốt của trường. Phần Thân bài cần sự thống nhất chủ đề và loại bỏ thông tin không liên quan. Kết bài nên tóm lược lại kinh nghiệm và đưa ra cam kết phấn đấu học tốt hơn trong tương lai. Hình minh họa (Nguồn từ internet) 6. Bài giảng về 'Bố cục trong văn bản' số 6
Viết văn không chỉ là sự sáng tạo mà còn là nghệ thuật sắp xếp ý. Bố cục không chỉ là sự sắp đặt linh hoạt mà còn là cấu trúc đặc trưng, giúp nội dung trở nên hấp dẫn và logic. Các điều kiện để bố cục trở nên hấp dẫn và logic: Nội dung các phần, các đoạn trong văn bản phải gắn kết chặt chẽ; đồng thời, phải có sự phân biệt rõ ràng giữa chúng. Trình tự sắp xếp phải hỗ trợ người viết (người nói) đạt được mục tiêu giao tiếp. Một văn bản thường theo bố cục ba phần: mở đầu, phần chính, kết luận.
Câu 1 (Trang 30 – SGK) Tìm ví dụ để chứng minh rằng: Bố cục rõ ràng là yếu tố quyết định đến sức thuyết phục của văn bản. Ngược lại, sự lộn xộn trong sắp xếp ý sẽ làm mất đi sức thuyết phục. Bài làm: Ví dụ, khi viết về kỉ niệm ngày khai giảng, cần sắp xếp theo trình tự logic: chuẩn bị sáng, đến trường với bộ váy mới, tham gia buổi lễ khai giảng trang trọng, và tiết học đầu tiên. Ngược lại, nếu sắp xếp không có trình tự, độc giả sẽ khó hiểu và không thể tận hưởng hết vẹn câu chuyện. Câu 2 (Trang 30 – SGK) Hãy phác thảo lại bố cục của truyện Cuộc chia tay của những con búp bê. Bố cục đó đã hấp dẫn và logic chưa? Có thể thay đổi bố cục mà vẫn giữ được tính logic và sự hấp dẫn của câu chuyện không? Bài làm: Bố cục của truyện Cuộc chia tay của những con búp bê là một cấu trúc hoàn chỉnh và hấp dẫn, nhờ sự kết nối chặt chẽ giữa các đoạn văn. Bố cục như sau: đoạn 1 mô tả việc chia đồ chơi, đoạn 2 nói về lễ chia tay, và đoạn 3 kể về cuộc chia tay giữa hai anh em. Tuy nhiên, có thể thay đổi bố cục vẫn giữ tính hấp dẫn và logic. Câu 3 (Trang 30 – SGK) Có một bạn phải báo cáo kinh nghiệm học tập tại Hội nghị học tốt của trường. Bạn đó muốn sắp xếp báo cáo thành ba phần (I) Mở bài, (II) Thân bài, và (III) Kết bài. Bố cục đó đã hấp dẫn và logic chưa? Có cần thêm yếu tố nào để bổ sung cho bố cục đó? Bài làm: Một báo cáo kinh nghiệm học tập được sắp xếp thành ba phần Mở bài, Thân bài, và Kết bài là một cách bố cục hấp dẫn. Tuy nhiên, cần xem xét nội dung của từng phần để đảm bảo tính logic. Phần Mở bài cần thêm một dẫn nhập cho nội dung báo cáo. Phần Thân bài, các mục (1) (2) (3) chưa đề cập đến kinh nghiệm học tập, trong khi đó mục (4) không liên quan đến đề tài. Bổ sung thông tin về kết quả học tập sẽ làm tăng tính hấp dẫn và thuyết phục của báo cáo. Hình minh họa (Nguồn từ internet) Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected] |
