Bài tập Lý thuyết ô TO Chương 1
|
MỘT SỐ CÂU HỎI ÔN TẬP MÔN LÝ THUYẾT Ô TÔ 100%(3)100% found this document useful (3 votes) 669 views12 pagesDocument Informationclick to expand document informationCopyright© © All Rights Reserved Share this documentShare or Embed DocumentSharing Options
Did you find this document useful?100%100% found this document useful, Mark this document as useful 0%0% found this document not useful, Mark this document as not useful Is this content inappropriate?SaveSave MỘT SỐ CÂU HỎI ÔN TẬP MÔN LÝ THUYẾT Ô TÔ For Later 100%(3)100% found this document useful (3 votes) MỘT SỐ CÂU HỎI ÔN TẬP MÔN LÝ THUYẾT Ô TÔ Uploaded byTruong NgocSaveSave MỘT SỐ CÂU HỎI ÔN TẬP MÔN LÝ THUYẾT Ô TÔ For Later 100%100% found this document useful, Mark this document as useful 0%0% found this document not useful, Mark this document as not useful EmbedShare Jump to Page You are on page 1of 12Search inside document You're Reading a Free Preview Reward Your CuriosityEverything you want to read. Anytime. Anywhere. Any device. No Commitment. Cancel anytime. Share this documentShare or Embed DocumentSharing Options
Home Books Audiobooks Documents Download giáo trình lý thuyết ô tô PDF ✓Giáo trình Lý thuyết ô tô Nguyễn Hữu Cẩn ✓Giáo trình Lý thuyết ô Tô Đặng Quý ✓ File PDF ✓ Tải xuống miễn phí tài liệu link Google Drive  Tải giáo trình Lý thuyết ô Tô Đặng Quý PDFXEM TRƯỚC 10 TRANG TẢI FULL TÀI LIỆU GIỚI THIỆU TÀI LIỆU NHAN ĐỀGiáo trình lý thuyết ô tô (Ô tô 1)Tác giảGVC. MSc. Đặng QuýNăm xuất bản2010Nhà xuất bảnĐại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP. Hồ Chí Minh Tóm tắt Cuốn giáo trình lý thuyết ô tô (Ô tô 1) là tài liệu học tập, giảng dạy đáp ứng cho chương trình đào tạo theo hướng công nghệ ô tô dùng cho hệ đại học. Giáo trình gồm 11 chương với nội dung trình bày các vấn đề khảo sát động học chuyển động thẳng, quay vòng và phanh ô tô, khảo sát hiện tượng dao động, ổn định và đánh giá tính kinh tế nhiên liệu của ô tô Trang bị cho sinh viên những cơ sở lý thuyết phục vụ cho các học phần chuyên ngành khác như : "Kết cấu và tính tốn ô tô", "Phân phối công suất và ổn định chuyển động của ô tô", "Tự động điều khiển trên ô tô"…v.v Mục lục
>> Xem thêm các tài liệu về lý thuyết ô tô khác: Trên đây là giáo trình lý thuyết ô tô PDF ViecLamVui - chuyên trang việc làm 24h miễn phí - gửi đến bạn. Hy vọng tài liệu trên có thể hỗ trợ việc học tập và nghiên cứu của các bạn thật hiệu quả. Trong thời đại đất nước đang trên con đường Công nghiệp hóa – Hiên đại hóa, từng bước phát triển đất nước. Trong xu thế của thời đại khoa học kỹ thuật của thế giới ngày một phát triển cao. Để hòa chung với sự phát triển đó đất nước ta đã có chủ trương phát triển một số ngành mũi nhọn, trong đó có ngành Cơ Khí Động Lực. Để thực hiện được chủ trương đó đòi hỏi đất nước cần phải có đội ngũ cán bộ, công nhân kỹ thuật có trình độ, tay nghề cao. Nắm bắt điều đó trường Đại học sư phạm kĩ thuật Vinh không ngừng phát triển và nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộ, công nhân có tay nghề và trình độ cao mà còn đào tạo với số lượng đông đảo Sau khi học xong giáo trình” Lý thuyết ô tô máy kéo” chúng em được thầy giáo bộ môn giao nhiệm vụ làm bài tập lớn môn học.Vì bước đầu làm quen với công việc tính toán thiết kế ô tô nên không thể tránh khỏi những bỡ ngỡ và khó khăn. Nhưng được sự quan tâm hướng dẫn tận tình của các thầy giáo trong khoa nên chúng em đã cố gắng hết sức để hoàn thành bài tập lớn trong thời gian được giao. Chúng em được thực hiện bài tập lớn “Tính toán sức kéo ô tô con” đây là một điều kiện rất tốt cho chúng em có cơ hội xâu chuỗi kiến thức mà chúng em đã được học tại trường, bước đầu đi sát vào thực tế, làm quen với công viêc tính toán thiết kế ô tô, nắm được phương pháp thiết kế tính toán ô tô như: chọn công suất của động cơ, xây dựng đường đặc tính ngoài của động cơ, xác định tỉ số truyền và thành lập đồ thị cần thiết để đánh giá chất lượng động lực học của ô tô máy kéo sao cho năng suất là cao nhất với giá thành thấp nhất. Đảm bảo làm việc ở các loại đường khác nhau, các điều kiện công tác khác nhau. Vì thế nó rất thiết thực với sinh viên ngành công nghệ kĩ thuật ô tô. Trong quá trình tính toán chúng em đã được sự quan tâm chỉ dẫn, sự giúp đỡ nhiệt tình của giáo viên hướng dẫn bộ môn. Tuy vậy nhưng không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót trong qua trình tính toán Để hoàn thành tốt, khắc phục những hạn chế và thiếu sót chúng em rất mong được sự đóng góp ý kiến, sự giúp đỡ của Thầy và các bạn để sau này ra trường bắt tay vào công việc, quá trình công tác của chúng em được hoàn thành một cách tốt nhất. Em xin chân thành cảm ơn ! Sinh viên thực hiện: Nguyễn Tuấn Anh Phần IXây dựng đường đặc tính tốc độ ngoài của động cơI . Xác định trọng lượng và sự phân bố trọng lượng
Trong đó : Go : Trọng lượng bản thân của xe Gh: Trọng lượng của hành lý A : Trọng lượng của 1 người n : Số chỗ ngồi trong xe G : Trọng lượng toàn bộ của ô tô (kG) Vậy ta có: G = 1450+ 5*60+5*25 = 1875 (kG) 2 .Phân bố tải trọng lên các cầu.Với xe du lịch : theo số liệu cho trước ta có: +Tải trọng phân bố cầu trước: Z1 = 0,42*G = 0,42* 1875= 787.5(kG) +Tải trọng phân bố cầu sau: Z2 = 0.58*G= 0.58* 1775=1087.5(kG) 3. Chọn lốp– Lốp có kí hiệu 195/60Z14 Þ Bán kính thiết kế của bánh xe : r0 = 195+ *25,4 = 372.8 (mm)= 0.3782(m) Bán kính động và động lực học bánh xe : rb = rk = l. r0 Chọn lốp có áp suất cao,hệ số biến dạng = 0,95 rk = l. r0 = 0,95*0.3782 = 0.35 (m) II. Xây dựng đường đặc tính ngoài của động cơ– Các đường đặc tính tốc độ ngoài của động cơ là những đường cong biểu diễn sự phụ của các đại lượng công suất , mô men và suất tiêu hao nhiên liệu của động cơ theo số vòng quay của trục khuỷu động cơ. Các đường đặc tính này gồm : + Đường công suất Ne = f(ne) + Đường mô men xoắn Me = f(ne) + Đường xuất tiêu hao nhiên liệu của động cơ ge = f(ne) 1. Xác định công suất của động cơ theo điều kiện cản chuyển động; (W) -Trong dó : G – tổng trọng lượng của ô tô = 1875 KG vmax – vận tốc lớn nhất của ô tô 309 (km/h) K- hệ số cản khí động học, chọn K = 0,025 (kG.s2/m4) F – diện tích cản chính diện. F = B.H0 =0.8*1.6*1.5 = 1.92(m2) – hiệu suất của hệ thống truyền lực: chọn = 0,93 f : là hệ số cản lăn của đường (chọn f0 =0,018 với đường nhựa tốt ). Vậy ta có f = f0 (1 + )= 0.1164 Vì v = 309 > 80 km/h. Vậy ta có : Nv= ( mã lực) 2 . Xác định công suất cực đại của động cơCông suất lớn nhất của động cơ: Nemax= (kW) Trong đó a,b,c là các hệ số thực nghiệm ,với động cơ xăng 4 kỳ: a= b=c =1 l = =1.1 Chọn nN =6000v/p : số vòng quay của trục khuỷu động cơ ứng với Nemax= 284 ( mã lực) Với động cơ xăng chọn =1.1
TÍNH TOÁN ĐỘNG LỰC HỌC Ô TÔ.
cơ, theo công thức kinh nghiệm S.R. Lây Đecsman: [kw] ( 1)Trong đó: Ne, ne – công suất có ích và số vòng quay của trục khuỷu của động cơ ứng với một điểm bất kỳ của đồ thị đặc tính ngoài. Nmax , nN – công suất có ích lớn nhất và số vòng quay ứng với công suất cực đại. a, b, c – các hệ số thực nghiệm được chọn theo chủng loại động cơ, cụ thể : + Động cơ xăng: a = b = c =1 Giá trị mô men xoắn Me của động cơ theo: (N.m) (2) Trong đó: Ne – công suất có ích của động cơ ( kW) ne – số vòng quay của trục khuỷu (v/ph) Me – mô men xoắn của động cơ (N.m) Có các giá trị Ne, Me tương ứng các giá trị của ne ta vẽ được đồ thị Ne= f(ne) và đồ thị Me = f(ne). Bảng thông số đặc tính ngoài : n (v/ph)Ne (kW)Me (kG.m)65012,4318,26135028,2519,99205044,0720,53275059,8920,80360079,1020,99430092,6620,585000102,8319,645700110,7418,566400113,0016,86Đồ thị đặc tính ngoài của ô tô.
2. TÍNH VẬN TỐC DI CHUYỂN CỦA Ô TÔ.[m/s]Trong đó: : bán kính làm việc trung bình. [m]B : bề rộng lốp.-Dựa trên thông số kỹ thuật đã có. B=0,225 [m] d: đường kính vành bánh. d= 17 [inch]=0,4318 [m] : tỷ số truyền của hộp số ứng với tay số i. Tỷ số truyền 1.4,32.Tỷ số truyền 2.2,46Tỷ số truyền 3.1,66Tỷ số truyền 4.1,23.Tỷ số truyền 5.1,00.Tỷ số truyền 6.0,85.Số lùi.3,94.:tỷ số truyền của truyền lực chính. Trong đó. :số vòng quay lớn nhất ứng với vận tốc lớn nhất của ô tô nemax=0,9.6400=5760 [vg/ph] : số vòng/phút của động cơ ứng với công suất cực đại. Vmax=216 [km/h]= 60 [m/s] : tỷ số truyền của cấp số truyền phụ =1. ð Bảng 1: giá trị vận tốc của ô tô ứng với các cấp số. n (v/ph)V1 [km/h]V2[km/h]V3 [km/h]V4 [km/h]V5 [km/h]V6 [km/h]V7 [km/h]6504,88,4212,4816,8520,7224,385,2613509,9617,4925,9334,9943,0450,6310,92205015,1326,5739,3753,1365,3576,8916,59275020,2935,6452,8171,2887,67103,1422,25360026,5746,6569,1493,31114,77135,0229,13430031,7355,7282,58111,45137,08161,2734,79500036,964,896,02129,59159,4187,5340,46570042,0673,87109,47147,73181,71213,7846,12640047,2382,94122,91165,88204,03240,0351,78
3. XÂY DỰNG ĐỒ THỊ CÂN BẰNG CÔNG SUẤT CỦA Ô TÔ.
Ne : Công suất phát ra của động cơ. Nf : Công suất tiêu hao để thắng lực cản đường. Nf = G.f.v.cosα. α : góc dốc của mặt đường. f ; hệ số cản lăn. v : vận tốc của ô tô.[m/s] G : trọng lượng của ô tô.[N] Ni : Công suất tiêu hao để thắng lực cản dốc. Ni = G.v.sinα Nw : Công suất tiêu hao để thắng lực cản gió. Nw =( W.v3)/13 W : nhân tố cản không khí. Nj : Công suất tiêu hao để thắng lực cản quán tính. Nj = G/g =m : khối lượng của ô tô. g : gia tốc trọng trường. j : gia tốc của ô tô. δ : hệ số kể đến cảnh hưởng của các khối lượng quay của các chi tiết trong động cơ . Nr : Công suất tiêu hao cho ma sát trong hệ thống truyền lực. Cũng có thể biểu thị sự cân bằng công suất tại bánh xe chủ động như sau. Nk = Ne – Nr = ƞt . Ne. Ƞt : Hiệu suất của hệ thống truyền lực. Nk : Công suất phát ra của động cơ tại bánh xe chủ động.
Ne = Nr + Nf + Nw = ( Nf + Nw ). Trong đó : Nf =f.G.v : công suất tiêu hao để thắng lực cản lăn. Công suất tiêu hao do cản đường. NΨ = Nf Ni vì ta đang xét trên đường bằng nên Ni = 0 NΨ = Nf Nw=W.v3 : công suất tiêu hao để thắng lực cản không khí Nf + Nw = ( G.f +(W.v2 )/13).v.10-3 [kw] n (v/ph)65013502050275036004300500057006400Ne (kW)12,4328,2544,0759,8979,1092,66102,83110,74113,00Nk [kw]11,5626,2740,9855,7073,5686,1795,63102,99105,09Tay số 1v1 [m/s]1,332,774,205,647,388,8110,2511,6813,12NΨ1+Nw10,481,011,542,072,723,263,824,384,95Tay số 2v2 [m/s]2,344,867,389,9012,9615,4818,0020,5223,04NΨ2+Nw20,851,782,723,684,895,927,008,1312,26Tay số 3v3 [m/s]3,477,2010,9414,6719,2122,9426,6730,4134,14NΨ3+Nw31,272,654,095,597,5412,2015,7520,0525,07Tay số 4v4 [m/s]4,689,7214,7619,8025,9230,9636,0041,0446,08NΨ4+Nw41,713,615,627,8111,0820,7427,9636,9047,91Tay số 5V5 [m/s]5,7611,9618,1524,3531,8838,0844,2850,4856,68NΨ5+Nw52,114,497,0713,4721,9531,4043,7959,3278,53Tay số 6V6 [m/s]6,7714,0621,3628,6537,5144,8052,0959,3866,68NΨ6+Nw62,495,348,5212,6930,4344,9263,9888,25105,10Tay số lùi.V7 [m/s]1,463,034,616,188,099,6611,2412,8114,38 NΨ7+Nw70,531,111,692,272,993,594,204,835,47Hình 2 : Đồ thị cân bằng công suất khi ô tô chuyển động ổn định trên đường bằng và không kéo mooc. NΨ+NwANe4Ne7Ne1Ne5Nk5Ne6Nk4Nk6Ne3Nk3Ne2Nk2Nk1Nk7
Phân tích biểu đồ:Trên trục hoành của đồ thị ta đặt các giá trị vận tốc chuyển động v, còn trên trục tung đặt các giá trị công suất phát ra của động cơ Ne, công suất phát ra tại bánh xe chủ động Nk ở các tỉ số truyền phát ra của hộp số. Đường cong NΨ +Nwchính là đường cong của công suất cản khi ô tô chuyển động ổn định trên đường bằng và không kéo mooc, NΨ+Nw chính là công suất tiêu hao cho cản đường và cản gió, ở những vận tốc của ô tô nhỏ hơn 80km/h=22,22 m/s thì đường NΨ là đường phụ thuộc bậc nhất vào vận tốc, còn khi vận tốc của ô tô lớn hơn 80km/h =22,22 m/s thì đường NΨ là đường cong phụ thuộc vận tốc. Đường công suất cản gió Nw là đường cong bậc 3 theo vận tốc và mỗi loại ô tô thì nhân tố cản gió W là không đổi. Như vậy ứng với mỗi vận tốc khác nhau thì các tung độ nằm giữa đường cong tổng công suất cản và trục hoành ( Nth) sẽ là công suất tiêu hao do để khắc phục sức cản của mặt đường và sức cản của không khí. Các tung độ nằm giữa đường cong tổng công suất (NΨ +Nw) và đường cong công suất phát ra tại bánh xe chủ động Nk là công suất dự trữ của ô tô (Nd) nhằm khắc phục sức cản dốc khi độ dốc tăng lên hoặc để tăng tốc ô tô. Giao điểm A nằm giữa đường công suất của động cơ phát ra tại bánh xe chủ động Nk và đường công suất tổng công (NΨ +Nw) chiếu xuống trục hoành sẽ cho ta vận tốc lớn nhất của ô tô vmax ở loại đường đã cho ( đường bằng ), khi đó công suất dự trữ của ô tô không còn nghĩa là ô tô không có khả năng tăng tốc nữa.
Lực kéo tiếp tuyến của bánh xe chủ động của ô tô dùng để khắc phục lực cản sau: lực cản lăn, lực cản dốc, lực cản không khí, lực cản quán tính. Biểu thức cân bằng giữa lực kéo tiếp tuyến của bánh xe chủ động và và tất cả các lực cản riêng biệt được gọi là phương trình cân băng lực kéo của ô tô.
Pk = Pf ± Pi + Pw ± Pj
Pk = Pf + Pw
Pw= [kg] Trong đó: V: vận tốc ô tô. [km/h] F: diện tích cản chính diện của ô tô. [km2] với là bề rộng lớn nhất của ô tô H chiều cao của ô tô. (công thức I-36, giáo trình “lý thuyết ô tô máy kéo-Nguyễn Hữu Cẩn-NXB khoa học và kĩ thuật Hà Nội-in lần thứ 5-trang 28) F=0,8×1,782×1,384=1,97 [m2] K: hệ số cản của ô tô, phụ thuộc vào hình dạng ô tô và chất lượng bề mặt cản gió, phụ thuộc vào mật độ không khí. Loại xe.K [ ]F [ ]W [ ]Ô tô du lịch
+vỏ kín. +vỏ hở. 0,2-0,35.
0,4-0,5. 1,6-2,8
1,5-2,0. 0,3-0,9.
0,6-1,0 Ô tô tải.0,6-0,73,0-5,01,8-3,5Ô tô khách0,25-0,44,5-6,51,0-2,6Ô tô đua.0,13-0,15.1,0-1,30,13-0,18(Bảng I-4 giáo trình “lý thuyết ô tô máy kéo-Nguyễn Hữu Cẩn-NXB khoa học và kĩ thuật Hà Nội-in lần thứ 5-trang 29) Chọn K=0,5 [ ] và F=1,97 [ ] cho xe BMW series 3 cabriolet 320i 2009 mui trần (vỏ hở).
Trong đó: f :là hệ số cản lăn, được tính như sau. Khi vận tốc xe ≥ 80 km/h thì : Khi vận tốc xe < 80 km/h thì f0 =0,018 G:trọng lượng tác dụng lên bánh xe. Loại đường.Hệ số cản lặnĐường nhựa tốt.0,015-0,018Đường nhựa betong0,012-0,015Đường rải đá.0,023-0,030Đường đất khô.0,025-0,035Đường đất sau khi mưa.0,050-0,15Đường cát.0,10-0,30Đất sau khi cày.0,12(giáo trình “lý thuyết ô tô máy kéo-Nguyễn Hữu Cẩn-NXB khoa học và kĩ thuật Hà Nội –in lần thứ 5-trang 54)
Trong đó: =0,93: hiệu suất của hệ thống truyền lực. Loại xeGiá trị trung bình củaÔ tô du lịch0,93Ô tô tải với truyền lực chính 1 cấp.0,89Ô tô tải với truyền lực chính 2 cấp.0,85Máy kéo.0,88(giáo trình “lý thuyết ô tô máy kéo-Nguyễn Hữu Cẩn-NXB khoa học và kĩ thuật Hà Nội-in lần thứ 5-trang 15) Bảng giá trị dùng để vẽ đồ thị cân bằng lực kéo. Tay số 1. V1 [km/h]Pk1 [kg]Pw1 [kg] f1Pf1 [kg](Pw1+Pf1) [kg]4,80867,090,010,01836,4536,469,96949,240,050,01836,4536,5015,13974,890,130,01836,4536,5820,29987,710,240,01836,4536,6926,57996,730,410,01836,4536,8631,73977,260,580,01836,4537,0336,90932,620,790,01836,4537,2442,06881,341,030,01836,4537,4847,23800,611,300,01836,4537,75Tay số 2V2 [km/h]Pk2 [kg]Pw2 [kg]f2Pf2 [kg](Pw2+Pf2) [kg]8,42493,760,040,01836,4536,4917,49540,540,170,01836,4536,6226,57555,140,410,01836,4536,8635,64562,440,740,01836,4537,1946,65567,581,270,01836,4537,7255,72556,501,810,01836,4538,2664,80531,082,450,01836,4538,9073,87501,873,190,01836,4539,6482,94455,904,020,024349,2153,23Tay số 3V3 [km/h]Pk3 [kg]Pw3 [kg]f3Pf3 [kg](Pw3+Pf3) [kg]12,48333,190,090,01836,4536,5425,93364,760,390,01836,4536,8439,37374,610,900,01836,4537,3552,81379,541,630,01836,4538,0869,14383,002,790,01836,4539,2482,58375,523,980,024349,2153,1996,02358,375,390,026553,6659,05109,47338,667,000,029158,9365,93122,91307,648,830,031964,6073,43Tay số 4V4 [km/h]Pk4 [kg]Pw4 [kg]f4Pf4 [kg](Pw4+Pf4) [kg]16,85246,880,160,01836,4536,6134,99270,270,710,01836,4537,1653,13277,571,650,01836,4538,1071,28281,222,970,01836,4539,4293,31283,795,090,02652,6557,74111,45278,257,260,029559,7467,00129,59265,549,810,033567,8477,65147,73250,9412,750,038177,1589,90165,88227,9516,080,043487,89103,97Tay số 5V5 [km/h]Pk5 [kg]Pw5 [kg]f5Pf5 [kg](Pw5+Pf5) [kg]20,72200,720,250,01836,4536,7043,04219,731,080,01836,4537,5365,35225,672,490,01836,4538,9487,67228,644,490,025150,8355,32114,77230,727,700,030261,1668,86137,08226,2210,980,035371,4882,46159,40215,8914,850,041584,0498,89181,71204,0119,300,048598,21117,51204,03185,3324,330,0564114,21138,54Tay số 6V6 [km/h]Pk6 [kg]Pw6 [kg]f6Pf6 [kg](Pw6+Pf6) [kg]24,38170,610,340,01836,4536,7950,63186,771,490,01836,4537,9476,89191,823,450,01836,4539,90103,14194,346,210,027856,362,51135,02196,1210,650,034870,4781,12161,27192,2915,200,04285,05100,25187,53183,5020,560,0505102,26122,82213,78173,4126,710,0602121,91148,62240,03157,5333,680,0612123,93157,61Tay số lùi.V7 [km/h]Pk7 [kg]Pw7 [kg]f7Pf7 [kg](Pw7+Pf7) [kg]5,26790,820,010,01836,4536,4610,92865,750,060,01836,4536,5116,59889,130,160,01836,4536,6122,25900,830,280,01836,4536,7329,13909,050,490,01836,4536,9434,79891,300,700,01836,4537,1540,46850,590,950,01836,4537,4046,12803,811,240,01836,4537,6951,78730,191,560,01836,4538,010
Hình 3: Đồ thị cân bằng lực kéo khi ô tô chuyển động ổn định trên đường bằng và không kéo mooc. PthPk1Pw+Pf
Phân tích biểu đồ: Trên trục tung ta đặt các giá trị của lực kéo tiếp tuyến ứng với các cấp số, trên trục hoành ta đặt các giá trị vận tốc chuyển động của ô tô. Hình dạng của đường cong lực kéo tiếp tuyến giống như hình dạng của đường cong moomen xoán của động cơ Me bới vì: Đường cong Pw+Pf chính là đường cong tổng cộng của cản đường và cản gió. Đường cong tổng cộng này cắt đường lực kéo tiếp tuyến Pk6 tại A, khi chiếu xuống trục hoành ta được vận tốc cực đại của ô tô ứng với loại đường đang xét(đường bằng) . Phần tung độ nằm giữa đường cong Pw+Pf chính là phần lực tiêu hao để thắng lực cản đường và cản gió gây ra (Pth). Tương ứng với mỗi vận tốc của ô tô thì các tung độ nằm giữa đường cong lực kéo tiếp tuyến Pk và đường cong cản tổng hợp Pw+Pf là lực kéo dư của ô tô nhằm tăng tốc hoặc khắc phục độ dốc tăng lên. Tại điểm A là giao điểm của đường cong của lực kéo tiếp tuyến Pk ở cấp số truyền cao nhất ( số 6) và đường cong cản tổng hợp( Pw+Pf) ở loại đường đã cho, tại đây ô tô không còn khả năng tăng tốc và khắc phục dốc cao hơn.
Đồ thị nhân tố động lực học của ô tô khi ô tô đầy tải D = = Qua biểu trên ta nhận thấy trị số của nhân tố động lực học D chỉ phụ thuộc vào các thông số kết cấu của ô tô vì vậy nó có thể xác định cho mỗi loại ô tô cụ thể. Khi ô tô chuyển động ở số thấp ( tỉ số truyền của hộp số lớn) thì nhân tố động lực học sẽ lớn hơn so với nhân tố động lực học D khi ô tô chuyển động ở số cao ( tỉ số truyền của hộp số nhỏ vì lực kéo tiếp tuyến ở số truyền thấp sẽ lớn hơn và lực cản không khí sẽ nhỏ hơn ở số truyền cao. Tay số 1 f1V1 [km/h]D10,0184,80,42820,0189,960,46870,01815,130,48140,01820,290,48760,01826,570,4920,01831,730,48230,01836,90,46020,01842,060,43470,01847,230,3947Tay số 2f2V2 [km/h]D20,0188,420,24380,01817,490,26680,01826,570,27390,01835,640,27740,01846,650,27970,01855,720,27390,01864,80,2610,01873,870,24630,024382,940,2231Tay số 3f3V3 [km/h]D30,01812,480,16450,01825,930,17990,01839,370,18450,01852,810,18660,01869,140,18780,024382,580,18350,026596,020,17430,0291109,470,16380,0319122,910,1476Tay số 4f4V4 [km/h]D40,01816,850,12180,01834,990,13310,01853,130,13630,01871,280,13740,02693,310,13760,0295111,450,13380,0335129,590,12630,0381147,730,11760,0434165,880,1046Tay số 5f5V5 [km/h]D50,01820,720,0990,01843,040,1080,01865,350,11020,025187,670,11070,0302114,770,11010,0353137,080,10630,0415159,40,09930,0485181,710,09120,0564204,030,0795Tay số 6f6V6 [km/h]D60,01824,380,08410,01850,630,09150,01876,890,0930,0278103,140,09290,0348135,020,09160,042161,270,08740,0505187,530,08050,0602213,780,07240,0612240,030,0612Tay số lùi.f7V7 [km/h]D70,0185,260,39050,01810,920,42750,01816,590,4390,01822,250,44470,01829,130,44870,01834,790,43980,01840,460,41960,01846,120,39630,01851,780,3598Hình 4: đồ thị nhân tố động lực học của ô tô khi đầy tải. afV [km/h]v1bD5D4D6D3D2D7D1
Gx.Dx=G.D. Trong đó: Gx: trọng lượng mới của ô tô. Dx: giá trị nhân tố động lực học ứng với Gx. G: trọng lượng của ô tô khi ô tô đầy tải. D: nhân tố động lực học ứng với G Như vậy để thể hiện nhân tố động lực học của ô tô khi tải trọng thay đổi ta cần đến đồ thị tia dựa vào công thức. Tgα = Trong đồ thị tia, mỗi tia ứng với một tải trọng Gx tính ra phần trăm so với tải trọng đầy tải. Từ bảng thông số kĩ thuật ta có: Khối lượng bản thân ô tô: G0 = 1670 [kg] Khối lượng toàn tải của ô tô: G = 2025 [kg] Vậy khối lượng hàng hóa (người) mà ô tô mang: G-G0=2025-1670=355 [kg] Các giá trị α được thể hiện ở bảng: %G20%50%100%120%150%200%Gx1741,01847,52025,020962202,52380,0Gx/G0,860,911,001,041,091,18α40,7042,3045,0046,4047,4749,72hình 5 : ĐỔ THỊ NHÂN TỐ ĐỘNG LỰC HỌC CỦA Ô TÔ KHI TẢI THAY ĐỔI. D200%150%120%100%DxV[km/h]fD6D5D4D3D2DlùiD10,10,20,30,40,50,620%50%
Trong trường hợp ô tô chuyển động ổn định thì ta có D = Ψ, nếu biết hệ số cản lăn của loại đường thì ta có thể tìm được độ dốc lớn nhất mà ô tô có thể khắc phục được ở một vận tốc cho trước. ta có: imax = (D – f).100% Giả sử ô tô chuyển động ở vận tốc v1=26,57 km/h thì độ dốc lớn nhất của ô tô có thể khắc phục được ở các tỉ số truyền khác nhau được thể hiện ở đoạn tung độ cb ( tay số 6), ac ( tay số 5), ad ( tay số 4), ae ( tay số 3 ), af ( tay số 2), ag ( tay số lùi). Còn độ dốc lớn nhất mà ô tô có thể khắc phục được ở từng tỉ số truyền khác nhau của hộp số khi động cơ làm việc ở chế độ toàn tải được xác định bằng đoạn tung độ (Dmax – f).100% imax = (Dmax – f).100% Trên hình 4 thể hiện độ dốc cực đại mà ô tô có thể vượt qua ở tay số 1 và 2. Độ dốc cực đại mà ô tô có thể vượt qua ở tay số 1 chính là đoạn tung độ ah, còn tay số 2 là đoạn qk. Bảng số liệu độ dốc lớn nhất mà ô tô có thể vượt qua ở từng tay số truyền. Tay số 1
imax1 47,4Tay số 2
imax2 26,17Tay số 3
imax3 16,98Tay số 4
imax4 11,94Tay số 5
imax5 9,22Tay số 6
imax6 6,61Tay số lùi.
imax7 43,07
J = [(D-y).g]/di Trong đó: di = 1,05+0,05.i2h là hệ số kể đến ảnh hưởng của các khối lượng quay của từng tỉ số truyền. y = f ±i là hệ số cản đường (hệ số tổng cộng). Tay số 1 v1 [m/s]1,332,774,25,647,388,8110,2511,6813,12i1 [%]41,0245,0746,3446,9647,446,4344,2241,6737,67j1 [m/s2]2,02712,22722,292,32062,34242,29442,18522,05921,8615Tay số 2v2 [m/s]2,344,867,389,912,9615,481820,5223,04i2 [%]22,5824,8825,5925,9426,1725,5924,322,8319,88j2[m/s2]1,6361,80271,85411,87951,89611,85411,76061,65411,4404Tay số 3v3 [m/s]3,477,210,9414,6719,2122,9426,6730,4134,14i3 [%]14,6516,1916,6516,8616,9815,9214,7813,4711,57j3[m/s2]1,20871,33581,37371,39111,4011,36141,28381,19551,0602Tay số 4v4 [m/s]4,689,7214,7619,825,9230,963641,0446,08i4 [%]10,3811,5111,8311,9411,910,439,287,956,12j4[m/s2]0,90371,00211,02991,03951,0360,9080,80790,69210,5328Tay số 5V5 [m/s]5,7611,9618,1524,3531,8838,0844,2850,4856,68i5 [%]8,199,228,567,997,15,784,272,31j5[m/s2]0,72160,80180,82140,76260,71180,63250,51490,38040,2058Tay số 6V6 [m/s]6,7714,0621,3628,6537,5144,852,0959,3866,68i6 [%]6,617,357,57,415,684,5431,220j6[m/s2]0,59640,66320,67670,66860,51250,40960,27070,11010Tay số lùi.V7 [m/s]1,463,034,616,188,099,6611,2412,8114,38i7 [%]37,2540,9542,142,6743,0742,1840,1637,8334,18j7[m/s2]1,9992,19752,25932,28982,31132,26352,15512,03011,8342J2J6J5J4J3J7J1J[m/s2]V[m/s]Hình 6: Đồ thị gia tốc j=f(v) Giá trị vận tốc nhỏ nhất vmin trên đồ thị gia tốc sẽ tương ứng với số vòng quay ổn định nhỏ nhất của trục khủy động cơ nemin . Trong khoảng vận tốc từ 0-vmin thì ô tô bắt đầu giai đoạn khỏi hành, lúc đó li hợp bị trược và bướm ga hay thanh răng của bơm cao áp mở dần dần, thời gian khỏi hành này kéo dài không lâu và tùy vào loại xe. Do vậy khi tính toán lý thuyết về gia tốc thì quá trình trược của ly hợp ta có thể bỏ qua, vì vậy khi tính toán và xây dựng đồ thị ta bắt đầu từ vận tốc nhỏ nhất. Trên đồ thị ta thấy đường j6 cắt trục hoành v[m/s] vì đối với ô tô chở khách, khi đạt được vận tốc lớn nhất thì gia tốc jvmax = 0. |
