Gặp khó ở thị trường trong nước lẫn kênh xuất khẩu suy yếu khiến tổng lượng xi măng, clinker tiêu thụ trong năm 2022 chỉ đạt 93,33 triệu tấn, thấp hơn nhiều mức 108 triệu tấn của năm ngoái.
Theo số liệu thống kê từ Báo cáo ngành xi măng 2022, trong tháng 12/2022, toàn ngành xi măng đã sản xuất được 6,39 triệu tấn, tăng nhẹ so với tháng 11, tiêu thụ nội địa trong giai đoạn này tăng 3% so với tháng trước, đạt 5,41 triệu tấn, nhưng vẫn giảm 12% so với cùng kỳ năm 2021.
Hiệp hội Xi măng Việt Nam [VNCA] cho rằng, sức tiêu thụ xi măng trong thời điểm cuối năm 2022 được cải thiện đáng kể do các công trình xây dựng đẩy mạnh việc hoàn thiện để nghiệm thu quyết toán cuối năm. Tuy nhiên, mức cải thiện không nhiều do dự án bất động sản vẫn đóng băng, khu vực dân cư kinh tế eo hẹp.
Tính chung cả năm 2022, tổng sản lượng tiêu thụ xi măng tại thị trường nội địa đạt 62,7 triệu tấn, xấp xỉ mức thực hiện của năm 2021.
Trong khi đó, xuất khẩu xi măng và clinker trong năm qua cũng ghi nhận sụt giảm mạnh so với thực hiện của năm 2021. Dù trong tháng 12, tình hình xuất khẩu xi măng và clinker tại các thị trường truyền thống như Đài Loan, Bangladesh, Malaysia… đã được cải thiện đáng kể nhưng chưa thể bù đắp được mức giảm của nhiều tháng trước đó.
Riêng tại thị trường Trung Quốc vẫn giảm mạnh do nước này vẫn duy trì chính sách Zero Covid và thị trường Philippines giảm do vấn đề áp thuế phòng vệ đối với một số doanh nghiệp nhập khẩu từ Việt Nam.
Cụ thể, lượng xi măng và clinker xuất khẩu trong tháng 12/2022 đạt 2,54 triệu tấn, trong đó xi măng tăng 2% so với tháng trước, đạt mức 1,14 triệu tấn.
Theo VNCA, tổng lượng xuất khẩu xi măng, clinker chỉ đạt 30,65 triệu tấn, giảm 33% so với cùng kỳ n ăm 2021. Trong đó, xuất khẩu xi măng đạt 15,68 triệu tấn, bằng 93% so với năm 2021, xuất khẩu clinker cả năm 2022 đạt 14,97 triệu tấn, chỉ bằng 80% so với năm trước.
Tổng trị giá ngoại tệ thu về từ xuất khẩu xi măng, clinker trong năm 2022 đạt 1,36 tỷ USD, giảm 398 triệu USD so với 2021.
Như vậy, tổng lượng xi măng, clinker tiêu thụ trong năm 2022 chỉ đạt 93,33 triệu tấn, thấp hơn nhiều mức 108 triệu tấn của năm ngoái.
Bước sang năm 2023, VNCA nhận định khó khăn sẽ tiếp tục bủa vây ngành xi măng, sản xuất và tiêu thụ chưa thể sáng hơn do chi phí đầu vào tiếp đà tăng [giá than, vỏ bao, tiền lương, và có thể là giá điện sẽ được điều chỉnh...]. Trong khi đó, kênh tiêu thụ nội địa vẫn ảm đạm do xây dựng dân dụng phục hồi chậm; giải ngân vốn đầu tư công còn chậm, thị trường bất động sản dự báo tiếp tục trầm lắng.
Tương tự, kênh xuất khẩu chưa thể bứt phá trở lại do các nước nhập khẩu xi măng, clinker tiếp tục thực hiện nhiều chính sách bảo hộ sản xuất xi măng trong nước, hàng rào kỹ thuật thương mại. Thêm vào đó, từ ngày 01/01/2023, Việt Nam áp thuế xuất khẩu clinker từ mức 5% lên mức 10% [theo Nghị định số 101/2021/NĐ-CP ngày 15/11/2021 của Chính phủ].
Ngoài ra, còn khó khăn từ nội tại ngành khi nguồn cung xi măng vượt cao so với nhu cầu khi trong năm 2023, toàn ngành tiếp tục có một số dây chuyền sản xuất xi măng mới đi vào hoạt động. Do đó VNCA dự báo nhu cầu tiêu thụ xi măng trong nước chỉ ở mức từ 64 - 65,5 triệu tấn, dẫn tới cạnh tranh ngày càng khốc liệt giữa các đơn vị sản xuất xi măng.
Theo số liệu thống kê tháng 12 của Hiệp hội Xi măng Việt Nam, sản lượng sản xuất xi măng 12 tháng đạt 80,97 triệu tấn xi măng, riêng tháng 12 toàn ngành sản xuất ước đạt 7,75 triệu tấn xi măng.
Tiêu thụ xi măng và clinker trong tháng 12 vừa qua khoảng 9,64 triệu tấn, tăng 8% so với tháng 11/2020, đồng thời tăng 1% so với cùng kỳ năm 2019. Như vậy tổng sản lượng tiêu thụ xi măng và clinker trong năm 2020 đạt 100,14 triệu tấn, tăng 1% so với cùng kỳ.
Thị phần xi măng tiêu thụ nội địa theo các miền
Nhu cầu tiêu thụ xi măng trong nước tăng mạnh trở lại do nhu cầu xây dựng cuối năm. Cụ thể, tại thị trường trong nước, tiêu thụ xi măng đạt 6,03 triệu tấn, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2019, tăng 4% so với tháng trước. Tổng sản lượng tiêu thụ tại thị trường trong nước tính đến hết ngày 31/12 khoảng 62,12 triệu tấn, giảm 4% so với năm 2019.
Đối với xuất khẩu, tháng 12 Việt Nam xuất khẩu 3,61 triệu tấn [xi măng 1,85 triệu tấn; clinker 1,76 triệu tấn], tăng 15% so với tháng 11/2020, lũy kế xuất khẩu xi măng và clinker trong năm 2020 ước đạt 38,02 triệu tấn tăng 12% so với năm 2019.
Giá bán xi măng vẫn giữ ở mức ổn định như tháng 11/2020. Tồn kho cuối tháng 12 đối với xi măng: 0,8 triệu tấn, clinker: 3,2 triệu tấn.